Καπνοί Drum

Οι ολλανδικοί καπνοί Drum (που προφέρονται Ντρυμ, γιατί δεν είναι αγγλική λέξη, παρόλο που σημαίνει ό,τι και το αγγλικό drum=τύμπανο) είναι μάλλον η πιο κλασική μάρκα στριφτού στην Ελλάδα. Τον καιρό εκείνο όλα τα πακέτα ήταν πενηντάρια (όπως και στις υπόλοιπες μάρκες), και αποτελούνταν από χαρτί μέσα σε μαλακή ζελατίνα. Αυτό το είδος πακέτου δε χρησιμοποιείται σήμερα σε καμία μάρκα στην Ελλάδα, σε άλλες χώρες όμως υπάρχει.

Πέρα από αυτή τη γενική διαπίστωση, τα πακέτα Drum άλλαζαν αρκετά συχνά εμφάνιση. Μοιάζαν σαν να εισάγονται κάθε φορά από διαφορετικό ξένο εξαγωγέα.

1. Drum Halfzware shag. Ο κλασικός Ντραμ (οκέι, σας έδειξα το εύρος των γνώσεών μου, τώρα θα συνεχίσω να προφέρω σαν όλο τον κόσμο), halfzware, δηλαδή «ημίβαρος». Η γενική διαίρεση των ολλανδικών χαρμανιών είναι σε βαριά, 3/4 βαριά, ημίβαρα και 1/4 βαριά. Μεταξύ των Ντραμ όμως αυτός είναι ο βαρύτερος, και όλοι οι άλλοι ορίζονται ως «ελαφριοί» -«έξτρα ελαφριοί» κλπ. σε σχέση με αυτόν.

2-4. Drum milde shag (ολλανδιστί) ή mild (αγγλιστί). Τρία πακέτα με μικρές διαφορές. Τα δύο πρώτα  διαφέρουν μόνο στην ταινία (γλώσσα και γραμματοσειρά υποτίτλου, σχήμα τελειώματος), ενώ το τρίτο έχει συνολικά άλλη σχεδίαση. Πάντως και τα τρία είναι από ελληνικά περίπτερα.

5-7. Drum Extra milde shag. Τρία πακέτα σε σχεδόν ακριβή αντιστοιχία με τα τρία Μild από πάνω, μόνο που τώρα και στα τρία η γλώσσα είναι ολλανδική. Επίσης όλα από το ελληνικό εμπόριο.

8-9. Drum Ultra milde shag. Δύο πακέτα, ολλανδόφωνα. Λογικά θα πρέπει κάποτε να είχε βγει και η παραλλαγή με την ταινία χωρίς δίπλες στην άκρη, με τα δύο καπνόφυλλα και με μικρά γράμματα. Δεν  αποκλείεται όμως, αν αυτή η σειρά είναι παλιότερη από τις άλλες δύο, να μην υπήρχε τότε Ούλτρα Μάιλντ αλλά μόνο κανονικό, μάιλντ και έξτρα μάιλντ. Δύσκολα θα το μάθουμε ποτέ γιατί δεν έχω εντοπίσει κανένα συλλέκτη πακέτων καπνού.

10-11. Drum traveller και Drum traveller milde shag. Τα Drum traveller δεν ήταν διαφορετικοί καπνοί, απλώς διαφορετική σειρά πακέτων. Πωλούνταν στα ντιούτι φρι των αεροδρομίων, και παίζαν γενικώς με την ιδέα του ταξιδιού: υδρόγειος στο φόντο, αεροπλανάκι δίπλα στο λογότυπο Drum, ρητά σχετικά με τα ταξίδια στο εσωτερικό των πακέτων. Πρέπει να έβγαιναν και στις τέσσερις εκδοχές βαρύτητας υποθέτω.

Τα ρητά στο εσωτερικό έξι πακέτων Drum traveller: σοφές και σοφολογιωτατίστικες αναφορές στην κυριολεκτική και τη μεταφορική έννοια του ταξιδιού...

Απλά Μαθήματα Drum. Αυτό το φυλλάδιο, υποτίθεται ενημερωτικό αλλά φυσικά στην πραγματικότητα διαφημιστικό, δε θυμάμαι πού το έδιναν. Ίσως μέσα στην κούτα των 5 πακέτων, μπορεί όμως και σε κανένα περιοδικό. Ποιος ξέρει...

Το σχισμένο χαρτάκι του φόρου δεν είναι πραγματικό αλλά τυπωμένο. Το φυλλάδιο ανοίγει πρώτα όπως το πακέτο του καπνού και μετά από μέσα σαν κανονικό φυλλάδιο με σελίδες. Περιλαμβάνει στοιχειώδεις πληροφορίες για την ιστορία του καπνού, την ιστορία του στριφτού, τις ποικιλίες και τα χαρμάνια, την ειδικότερη ιστορία των Ντραμ κλπ.. 

Ένα χαρακτηριστικό σημείο που θυμάμαι είναι εκεί που λέει ότι στο στριφτό ο κάθε καπνιστής εκδηλώνει το προσωπικό του στυλ στρίβοντας το τσιγάρο με τον δικό του μοναδικό τρόπο. Η σελίδα δείχνει καμιά δεκαριά στριφτά τσιγάρα διαφορετικών στυλ που υποτίθεται ότι το καθένα ονομάζεται κάπως. Σαχλαμάρες βέβαια - αυτός που έστριψε τα τσιγάρα που φωτογραφήθηκαν ήξερε να στρίβει μ' ένα μόνο τρόπο, και όλα τα άλλα είναι απλώς χάλια -αλλά πολύ χάλια, δηλαδή εμφανώς αφύσικα. Το θέμα όμως είναι ότι ούτε ένα από τα δέκα-τόσα τσιγάρα δεν έχει φίλτρο. Κάπου μέσα στο φυλλάδιο αναφέρεται ότι πλέον «σήμερα» μερικοί βάζουν και φίλτρο στα στριφτά τους, είναι όμως σαφές ότι πρόκειται για μια νεοεμφανιζόμενη τάση, περιθωριακή τότε ακόμη. 

Καρέλια

Α. Οι κλασικές κασετίνες Καρέλια.

1. Καρέλια Αγρινίου, μικρό άφιλτρο, κασετίνα. Ένα πακέτο λίγο παλιότερο (140 δρχ.) κι ένα λίγο πιο πρόσφατο (340 δρχ.).

2. Καρέλια φίλτρο κασετίνα. Και πάλι ένα λίγο πιο παλιό πακέτο κι ένα λίγο πιο πρόσφατο (το πιο παλιό δεξιά).

3. Karelia Filter: η εξαγώγιμη παραλλαγή του ίδιου, από άδηλη χώρα. Εκτός από τη λατινική γραφή, υπάρχει και διαφορά στον θυρεό.

Το σημερινό πακέτο. Η κασετίνα του Καρέλια φίλτρο είναι από τα ελάχιστα πακέτα που, αντί να επιτρέψουν παθητικά στο νεκροτάμπελο να τα μαγαρίσει, πέρασαν από διακριτική μεν, ουσιαστική δε επανασχεδίαση. Δυστυχώς ο σαρωτής χαλάει τις λεπτομέρειες (τα υπόλοιπα πακέτα είναι τραβηγμένα με φωτογραφική μηχανή), αλλά με λίγη προσπάθεια διακρίνεται ότι οι οριζόντιες ρίγες στα δύο περιθώρια έγιναν κατακόρυφες και λεπτότερες. Επ' ευκαιρία ξανασχεδιάστηκαν και ο θυρεός, τα τυπωμένα και τα «χειρόγραφα» γράμματα. Το μέγεθος του τσιγάρου -και του πακέτου- είναι ακριβώς το ίδιο όπως ανέκαθεν, όχι Κινγκ σάιζ.

Β. Η σειρά Καρέλια Βιρτζίνια.

Πρόκειται για μια σειρά τσιγάρων με καπνά Βιρτζίνια (ενώ οι παραδοσιακές κασετίνες ήταν ανατολικά χαρμάνια, σήμερα ημιανατολικά), που δεν έχει κάποιο σαφές όνομα όλη μαζί. Λέγονται απλώς Καρέλια (και ορισμένα Karelia, αν και όλα είναι από το ελληνικό εμπόριο). Είναι η πιο μοντέρνα εκδοχή των Καρέλια -θα μπορούσαν να ονομάζονταν Καρέλια International.

4. Karelia Full Flavour, King size σκληρό. 

Η εταιρεία Καρέλια είχε ανέκαθεν μια ροπή προς το αριστοκρατικό. Εδώ αυτή εκδηλώνεται διακριτικά με την αγγλική ορθογραφία Flavour, ως αντίδραση στον παναμερικανισμό.

5. Καρέλια Lights, King size σκληρό.

6. Καρέλια Lights, 100'ς σκληρό.

7. Το ίδιο, με νεότερο σχεδιασμό (και λατινική γραφή).

8. Karelia Ultra Low, King size, σκληρό πακέτο των 25.

9.  Karelia Ultra, King size σκληρό.

Μοιάζει μάλλον νεότερο από το προηγούμενο. Πάντως γενικά δεν μπορώ να καταλάβω σε τι διαφέρουν το Ultra 20άρι και το  Ultra Low 25άρι, εκτός από τον αριθμό τσιγάρων στο πακέτο και το όνομα.

Γ. Άλλες σειρές Καρέλια.

Με μια λογική πολύ λιγότερο αριστοκρατική, η εταιρεία έχει βγάλει και διάφορα άλλα τσιγάρα με εμπνευσμένες ονομασίες όπως Καρέλια Έξτρα, Καρέλια Σπέσιαλ, Καρέλια Ρεκόρ. Δεν ξέρω την ιστορία της εταιρείας, αλλά η αισθητική -κυρίως των ονομάτων, αλλά και των πακέτων- υποδηλώνει ότι όλα αυτά τα τσιγάρα πρέπει να ήταν παλιότερα από τη σειρά με τα Βιρτζίνια.

10. [Καρέλια] Rex, King size σκληρό.

11. [Καρέλια] Rex Lights, King size, σκληρό πακέτο των 25. Εμφανέστατα νεότερη σχεδίαση.

12. Καρέλια Έξτρα, King size σκληρό.

13. Καρέλια Special, King size σκληρό.

14. Καρέλια Special, φίλτρο, κασετίνα.

15. [Καρέλια] Ρεκόρ, φίλτρο, κασετίνα.

Δ. Άλλες μάρκες της ίδιας εταιρείας.

Ομολογώ ότι η ταξινόμηση που κάνω είναι αυθαίρετη και ίσως όχι απόλυτα βάσιμη. Πάντως έχω την αίσθηση ότι στα προηγούμενα πακέτα η λέξη «Καρέλια» νοείται ως μέρος του τίτλου, ενώ σ' αυτά που ακολουθούν απλώς δηλώνει την εταιρεία, οπότε η μάρκα είναι άλλη. Πάντως μιλάμε πάντα για πρωτότυπα σήματα της εταιρείας, όχι για ξένα τσιγάρα που κατασκεύαζε κατόπιν αδείας όπως τα Κάμελ.

Σ' αυτές λοιπόν τις «άλλες μάρκες», ξεκινάμε με τις παλιότερες και παραδοσιακά ελληνικές:

16. Σέρτικα Λαμίας, κοντό άφιλτρο, κασετίνα. 

Παλιό πακέτο, χωρίς προειδοποίηση. Τιμή δρχ. 7,00.

17. Σέρτικα Λαμίας, κοντό άφιλτρο, μαλακό. Το ίδιο τσιγάρο είναι, απλώς όταν άλλαξε πακέτο έγινε από οβάλ κυλινδρικό. Είτε σε μαλακό είτε, ακόμη περισσότερο, σε κασετίνα το θεωρώ αριστούργημα σχεδιασμού.

18. Τέλειον, κοντό άφιλτρο, μαλακό. Κι αυτό παλιότερα έβγαινε σε κασετίνα αλλά πού να την εύρω!

Και μετά οι πιο σύγχρονες μάρκες:

19. Lester, King size σκληρό. Υποθέτω ένα από τα πρώτα τσιγάρα με αμερικάνικο χαρμάνι των Αφών Καρέλια.

20. Lester, King size σκληρό. Το ίδιο τσιγάρο, άλλο πακέτο.

21. Earl of Weldon, 100'ς σκληρό. Το πρώτο πλην βραχύβιο άνοιγμα της εταιρείας προς τα υπερπολυτελή τσιγάρα και την ευγενή Τέχνη του καπνίζειν, πριν το σημερινό George Karelias and Sons Excellence.

Η πίσω όψη του ίδιου πακέτου γράφει: These fine cigarettes are made to the highest standard of perfection. By blending superior quality fine Virginia tobaccos, Karelia bring a new dimension to the gentle art of smoking. Σημειώνω ότι το πορτραίτο του Κόμητος του Ουέλντον είναι ανάγλυφο.

Ε. Οι «Χρυσές Κασετίνες».

Έτσι έχει επικρατήσει, μεταξύ καπνιστών και περιπτεράδων, να ονομάζονται τα σήματα της σειράς George Karelias and Sons. Πολυτελή -όχι υπερπολυτελή- τσιγάρα Βιρτζίνια. Η σειρά εγκαινιάστηκε αρχικά στο εξωτερικό, τότε όμως δεν ήταν Βιρτζίνια αλλά ανατολικά (τουλάχιστον το άφιλτρο). Μετά από λίγα χρόνια άλλαξαν χαρμάνι και ήρθαν και στην Ελλάδα. Στα πρόσφατα χρόνια η σειρά εμπλουτίστηκε διαδοχικά με το υπερπολυτελές Excellence, με δύο καπνούς στριφτού και προ ολίγων μηνών με άλλα δύο τσιγάρα, Κινγκ σάιζ μαλακά, κανονικό και ελαφρύ.

Θεωρώ ότι η κυκλοφορία της Χρυσής Κασετίνας αποτελεί κομβικό σημείο στην ιστορία της εταιρείας αλλά και στην νεότερη ιστορία του ελληνικού τσιγάρου.

22. George Karelias and Sons, άφιλτρο κοντό, κασετίνα.

23. George Karelias and Sons, φίλτρο, κασετίνα.

24. George Karelias and Sons Lights, φίλτρο, κασετίνα.

ΣΤ. Ένθετα δωράκια στα πακέτα.

Η συνήθεια να υπάρχουν μέσα στα πακέτα των τσιγάρων δωράκια (κάρτες, φωτογραφίες κλπ.) ανάγεται τουλάχιστον στη δεκαετία 1940, αν όχι πολύ παλιότερα. Η Καρέλια τη συνεχίζει ακόμη και σήμερα, με τα ένθετα που βάζει στην κλασική άσπρη κασετίνα φίλτρο (αυτό τον καιρό π.χ. έχει ατάκες από το ελληνικό σινεμά). Παρακάτω, 35 τέτοια χαρτάκια με γελοιογραφίες του Κ. Μητρόπουλου και του Κυρ, από την εποχή τέλος 1996 - αρχές 1997.

Balkan Sobranie

Αυτό το πακέτο δεν το έχω. Η ανάρτηση θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι δεν έχει νόημα: είναι απλώς μια φωτογραφία που κατέβασα από το ίντερνετ. Αλλά δεν άντεξα στον πειρασμό. Οι φήμες και οι αναμνήσεις παλαιών καπνιστών λένε ότι πρέπει μάλλον να ήταν το κορυφαίο τσιγάρο που φτιάχτηκε ποτέ. Και το πακέτο είναι υπέροχο. 

Winston

Τα τσιγάρα Winston φαίνεται ότι σε κάποιες χώρες, εκτός ή αντί για το κλασικό μέγεθος Κινγκ Σάιζ, έβγαιναν και στο λίγο μικρότερο, το απλό μέγεθος τσιγάρου με φίλτρο. Η διαφορά είναι γύρω στο μισό εκατοστό, αλλά προσωπικά της αποδίδω μεγάλη σημασία.

Τα πακέτα μου είναι από 2-3 χώρες. Όπως πάντα, όταν δεν αναφέρω χώρα εννοείται πάντοτε η Ελλάδα.

1. Winston φίλτρο σκληρό, από τα Κανάρια.

2. Το ίδιο, από ΗΠΑ.

3. Winston, King Size σκληρό.

4. Winston, King Size μαλακό, από ΗΠΑ. Η φωτογραφία δεν είναι καλή: το πακέτο αντί για ζελατίνα είναι μέσα σ' ένα αδιαφανές περιτύλιγμα από κάτι σαν πολύ λεπτό (αλλά γερό) αλουμινόχαρτο, με την ίδια εικόνα όπως το καθαυτού πακέτο.

5. Winston,100'ς σκληρό, από Duty Free.

6. Winston King Size, σκληρό πακέτο των 25 από Γαλλία.

7. Winston,100'ς μαλακό, από ΗΠΑ.

8. Winston Lights, King Size σκληρό, από Κανάρια.

9. Winston Lights, King Size μαλακό.

10. Winston Lights, King Size, σκληρό πακέτο των 25, από Γαλλία.

11. Το ίδιο, αλλά σε εντελώς διαφορετικό πακέτο, από Ελλάδα.

12. Winston Super Lights, King Size σκληρό, από Γαλλία.

13. Winston Ultra Lights, King Size σκληρό.

14. Winston Select Lights, King Size σκληρό, από ΗΠΑ. Κι αυτό το πακέτο έχει αδιαφανές περιτύλιγμα, αυτή τη φορά με δική του εικόνα. Εμπρός και πίσω όψη του πακέτου ντυμένου, και εμπρός όψη του πακέτου γυμνού μαζί με το περιτύλιγμα σκέτο. Η πίσω όψη του ίδιου του πακέτου είναι σαν την εμπρός.

BF (Biofilter)

1. BF, King size σκληρό.
2. BF Lights, King size σκληρό.
3. BF Super lights, King size σκληρό.
4. BF Ultra One, King size σκληρό.

5. BF Lights, King size μαλακό.
6. BF Lights, King size σκληρό από τα Duty Free (πίσω όψη).
7. BF Super lights, King size σκληρό (πίσω όψη).

Τα BF είναι τσιγάρα της ΣΕΚΑΠ. Κυκλοφορούν και σήμερα, σε άλλα πακέτα και σε μία παραπάνω εκδοχή, κάποιου ενδιάμεσου βάρους. Τα σημερινά πακέτα, με φόντο άσπρο αντί για μπλε, πρέπει να ξεκίνησαν μεταξύ 2001 και 2002, κρίνοντας από τον Zigsam (βλ. Σχετικές Ιστοσελίδες στη δεξιά στήλη). Τα παλιά πακέτα είναι αυτά που εικονίζονται εδώ, συν δύο ακόμη: το Ultra, διαφορετικό από το Ultra One, και το κανονικό (βαρύ) μαλακό, που δεν τα έχω. Τα Super lights, Ultra και Ultra One δεν πρέπει να βγήκαν ποτέ σε μαλακό. 

Κάποτε είχε κυκλοφορήσει και το παρακάτω ιδιόρρυθμο πακέτο, μάλλον για συλλεκτικούς λόγους. Δεν το έχω, ούτε το ήξερα πριν το δω στη cigarettespedia.