Ο Μαύρος γάτος

Η παρούσα ανάρτηση αφιερώνεται στη μνήμη του Μάνου Χαριτάτου, που πέθανε πριν λίγες μέρες.

Σιγαρέττα Αγρινίου «Ο μαύρος γάτος», προ του 1944.

Εμπρός και πίσω όψη.

Από το βιβλίο του Η ιστορία του ελληνικού τσιγάρου, Αθήνα (ΕΛΙΑ) 1997, βρίσκω ότι η εταιρία Στεφάνου της Αθήνας ήταν παράρτημα της ομώνυμης εταιρίας της Σάμου. Η καπνοβιομηχανία Στεφάνου ιδρύθηκε το 1870, από τον Στέφανο Κ. Στεφάνου, στο Βαθύ της Σάμου. Το πρώτο εργοστάσιο της Σάμου παράγει, αρχικά, χειροποίητα τσιγάρα. Τα καπνά που χρησιμοποιούνται είναι τοπικά και Αγρινίου. Ο κύριος όγκος των εξαγωγών κατευθύνεται προς την Ιαπωνία.Το 1931, το εργοστάσιο μεταφέρεται στο Καρλόβασι και ο Σ. Στεφάνου συνεταιρίζεται με τους Πανταζώνη και Χιώτη. Το 1943 το εργοστάσιο καίγεται από τους αντάρτες και δεν επαναλειτουργεί. (Από προφορική μαρτυρία).

Αν, όπως καταλαβαίνω, άλλα σήματα έβγαζε η κεντρική εταιρεία της Σάμου και άλλα το παράρτημα της Αθήνας, τότε ο «Μαύρος γάτος» είναι το μοναδικό σήμα του αθηναϊκού παραρτήματος που είναι γνωστό. Ο Χαριτάτος δημοσιεύει φωτογραφία αυτού ακριβώς του πακέτου.

Το πακέτο είναι περίπου συρταρωτό -ο ακριβής τύπος συσκευασίας δεν αντιστοιχεί σε κανέναν από τους σημερινούς. Είναι αρκετά ογκώδες, ίσως των 30 τσιγάρων, ή αλλιώς των 20 αν ήταν πιο χοντρά από τα συνήθη.

Du Maurier

Τα du Maurier είναι καναδέζικα τσιγάρα Βιρτζίνια. Στα καναδέζικα πακέτα ορισμένα χαρακτηριστικά που φαίνεται να επανέρχονται σταθερά είναι τα εξής:

-προτίμηση στα συρταρωτά πακέτα των 25

-τα τσιγάρα με φίλτρο, εκτός από το μέγεθος King Size, βγαίνουν και σε μικρότερο, εφτά κόμμα κάτι εκατοστά. Το μέγεθος αυτό, ίδιο μ' εκείνο που παλιά στην Ελλάδα ήταν το κλασικό, εκείνο δηλ. που είχαν οι περισσότερες κασετίνες με φίλτρο (σήμερα νομίζω πως όλες όσες υπάρχουν έχουν γίνει King Size), εν αντιθέσει προς το καινοτόμο τότε King Size, στον Καναδά παραμένει στάνταρ. Ονομάζεται regular.

-καθώς η χώρα έχει δύο ισότιμες επίσημες γλώσσες, αγγλικά και γαλλικά, συχνά τα πακέτα δεν έχουν εμπρός και πίσω όψη αλλά δύο ίδιες μπροστινές, μία σε κάθε γλώσσα. Αυτό όμως δεν είναι απόλυτο: άλλοτε  πάλι οι δύο όψεις ξεχωρίζουν, μία ως κύρια και μία ως πίσω, και πάλι όμως τότε η καθεμιά σε άλλη γλώσσα.

-υπερφυή νεκροτάμπελα από αρκετά παλιά.

 Du Maurier Light / Légère, φίλτρο, 

συρταρωτό πακέτο των 25, από Καναδά.

 Du Maurier Light / Légère, King size, 

συρταρωτό πακέτο των 25, από Καναδά.

Du Maurier Ultra Light / Ultra Légère, King size, 

συρταρωτό πακέτο των 25 από Καναδά.

To King size Light έχει δύο ίδιες όψεις (double A-sided που λέγαμε παλιά για τα 45άρια). Τα άλλα δύο  έχουν στην πίσω όψη το τετράγωνο λογότυπο duM σε μεγαλύτερο μέγεθος.

Περιεκτικότητες:

Light --> 11 και 1,0

King size Light --> 12 και 1,1

King size Ultra Light -->  7 και 0,7

Marlboro

Marlboro, King size σκληρό.

Πολύ παλιό ελληνικό πακέτο χωρίς προειδοποίηση υγείας. 105 δρχ., κατασκευάζεται κατόπιν αδείας υπό της Παπαστράτος ΑΒΕΣ.

 Marlboro Medium, King size μαλακό.

 Marlboro Lights, King size μαλακό, 

από ΗΠΑ.

1. Marlboro, King size σκληρό.
2. Marlboro Medium, King size σκληρό, από Γαλλία.
3. Marlboro Lights, King size σκληρό.
4. Marlboro, King size σκληρό πακέτο των 10 από Αγγλία.
5. Marlboro Menthol, King size σκληρό, από άδηλη χώρα προελεύσεως.
6. Marlboro Menthol Lights, King size σκληρό, από Γερμανία.

7. Marlboro, 100's σκληρό.
8. Marlboro Lights, 100's σκληρό.
9-10. Τα αντίστοιχα μαλακά, από ΗΠΑ, αρκετά ταλαιπωρημένα.

10-11. Marlboro, King size σκληρό, κούτα των 10 πακέτων, από άδηλη χώρα προελεύσεως.
12. Marlboro, King size μαλακό.

Πρέπει να έχω και μερικά ακόμη, αλλά σε γενικές γραμμές μάρκες τόσο κοινές όσο το Μάλμπορο δεν μπαίνεις στον κόπο να τις κυνηγήσεις. Θεωρείς ότι θα τις βρεις όποτε θελήσεις, και τελικά είναι πιθανόν να μην το θελήσεις ποτέ. Όταν τύχει να είσαι στην αλλοδαπή εκεί αλλάζει βέβαια. Στην Ελλάδα όμως δεν πας π.χ. σε κάποιον που καπνίζει Μάλμπορο σκληρό να του ζητήσεις να σου δώσει το πακέτο του μόλις το αδειάσει επειδή είσαι συλλέκτης: τι σόι συλλέκτης είσαι, θα σου πει, και δεν έχεις το Μάλμπορο;

Kretek (τσιγάρα με γαρίφαλλο)

Η παρούσα ανάρτηση συνιστά αγωνιστικό χαιρετισμό στο Μαύρο Ρόδο!

1. Sampoerna International, μήκος πολυτελείας, σκληρό πακέτο πολυτελείας, από ΗΠΑ.
2. Gudang Garam, slim (σε μήκος King size),  σκληρό πακέτο πολυτελείας των 18, από Ινδονησία.
3. Jakarta, 100's slim, σκληρό πακέτο των 10, από Ινδονησία.

4. Sampoerna X-tra, 100's σκληρό, από ΗΠΑ.
5. Krakatoa, 100's, σκληρό πακέτο των 10, από ΗΠΑ.

Τα Κρετέκ είναι τσιγάρα με γαρίφαλλο (μοσχοκάρφι), τυπικό προϊόν της Ινδονησίας. Συνήθως είναι σε μεγέθη και σχήματα που δεν έχουν ακριβές αντίστοιχο παρ' ημίν: όταν γράφω «100'ς» ή «μήκος πολυτελείας», είναι κατά προσέγγιση. Τα τυποποιημένα μεγέθη τσιγάρων σ' εκείνη την τόσο μακρινή χώρα είναι άλλα από τα δικά μας.

Τα εξαγόμενα όμως, όπως εδώ τα δύο αμερικάνικα Sampoerna, είναι περισσότερο προσαρμοσμένα στα διεθνή στάνταρ. (Το πακέτο Κρακατόα, αν και είναι επίσης από ΗΠΑ, όχι.)

Παρατηρεί κανείς ότι στα πακέτα γενικά επικρατούν οι τόνοι του μπορντώ. Νομίζω ότι δεν είναι τυχαίο: κι εμένα, αν μου έλεγαν «ζωγράφισε τη γεύση του γαρίφαλλου», το πιθανότερο είναι ότι θα διάλεγα ένα τέτοιο χρώμα, θερμό και σκούρο (όπως και για τη μέντα θα διάλεγα το πράσινο ή -άντε- κάποιο τόνο του γαλάζιου). Το πακέτο Κρακατόα και πάλι διαφοροποιείται. Μου δίνει την εντύπωση ότι πρέπει να είναι το πλησιέστερο προς τα καθαρά ντόπια, ινδονησιακά στάνταρ, ανεπηρέαστο από δυτικές αντιλήψεις και συνήθειες. Ίσως λοιπόν για τον Ινδονήσιο αυτή η αντιστοιχία γεύσης - χρώματος να μην ισχύει.

Πληροφορούμαι ότι πλέον τα τσιγάρα Κρετέκ έχουν απαγορευθεί στις ΗΠΑ.

Για την εντελώς sui generis αίσθηση που αποκομίζει ο καπνιστής από το τσιγάρο με γαρίφαλλο, βλ. αναλυτικά εδώ. Αυτό που έχω να προσθέσω είναι ότι αυτά τα πακέτα, άδεια εδώ και περίπου 15 χρόνια, μυρίζουν ακόμη αρκετά έντονα γαρίφαλλο.

______________________________________________
Υ.Γ.: Για τους λόγους που έχω εξηγήσει σε διάφορα πρόσφατα σχόλια, ξαναξεκίνησα τις ομαδικές φωτογραφίσεις. Δυστυχώς είναι πολύ δύσκολο να πετύχω καλύτερη ποιότητα από αυτήν που βλέπετε. Αν τα καταφέρω μελλοντικά, θα ανεβάσω καινούργιες φωτογραφίες.

Royale

Τα Ρουαγιάλ είναι γαλλικά τσιγάρα που κυκλοφορούσαν σε απλά και μέντας, σε διάφορες διαβαθμίσεις ελαφρότητας. Δεν έχω πλήρη σειρά αλλά μόνο τα κάτωθι τέσσερα πακέτα:

 Royale légère, King size σκληρό, 

από Γαλλία

Ελαφρώς τσαλακωμένο

 Royale ultra légère, King size σκληρό, 

από Γαλλία

Royale Menthol, King size σκληρό, 

από Γαλλία

Royale Menthol légère, King size σκληρό, 

από Γαλλία

Αρκετά τσαλακωμένο

Rothmans

Rothmans King size σκληρό.

Δύο ελληνικά πακέτα (παλιότερο και λίγο μεταγενέστερο).

Τα Rothmans του ελληνικού εμπορίου τα έφτιαχνε ο Γεωργιάδης. Έχουν περιεκτικότητες 14 και 1,3, και στο ένα πακέτο αναγράφεται και η τιμή, 250 δραχμές. Τα Ρόθμανς ποτέ δεν ήταν η μάρκα μου. Ήταν όμως η μάρκα ενός κολλητού μου από το Λύκειο, του Γιάννη Φ., και έχω συγκρατήσει ότι τότε έκαναν 205 δραχμές και ο Γιάννης είχε ένα μόνιμο θέμα με τους περιπτεράδες και το τάλιρο.

Στο πρώτο και παλιότερο πακέτο βλέπουμε το ορίτζιναλ λογότυπο. Κάποιος σχεδιαστής, που ολοκλήρωσε ευδοκίμως τις σπουδές του και στη συνέχεια έπιασε δουλειά στην εταιρεία και πληρωνόταν για να ζει την οικογένειά του, τα έβαλε κάτω και βρήκε ότι το ιδεώδες αισθητικά πλάτος της ταινίας έπρεπε να είναι τόσο, ούτε παραπάνω ούτε παρακάτω. Στο δεύτερο πακέτο η προειδοποίηση υγείας άρχισε να στενεύει την ταινία με το έτσι θέλω. Σε καιρούς που ακόμα δεν υπήρχαν νεκροτάμπελα. Έκτοτε η ταινία μίκρυνε κάμποσο ακόμα.

Rothmans King size, συρταρωτό πακέτο των 25

από Καναδά.

Βλέπουμε την αγγλόφωνη όψη. Η άλλη είναι η γαλλόφωνη, όπου γράφει Bout filtre / Rothmans de Londres, fondée en 1890. Κατά τα άλλα είναι ίδια. Αρκετά παλιό πακέτο, αφού λείπουν τα υπερφυή νεκροτάμπελα που ο Καναδάς είχε υιοθετήσει από αρκετά νωρίς.

Rothmans King size, 

σκληρό πακέτο των 10.

Δυστυχώς θα σας γελάσω για τη χώρα προέλευσης. Δεν το έχω στη λίστα που γενικώς κρατούσα με αρκετή επιμέλεια, και αυτή τη στιγμή που γράφω δεν το έχω ούτε μπροστά μου. Κάποια στιγμή πρέπει να είχαν κυκλοφορήσει και στην Ελλάδα αυτά τα δεκάρια, αλλά δε νομίζω αυτό να ήταν παλιότερο από την υποχρεωτική προειδοποίηση στο εμπρός μέρος του πακέτου. Άρα ελληνικό μάλλον δεν είναι. 

Στην πίσω όψη αναγράφεται: Middle tar (μέτρια πίσσα). 

Rothmans Lights,  King size σκληρό.

Από Ελλάδα.

Rothmans Special, King size σκληρό από άδηλη χώρα.

Rothmans Superlights, King size σκληρό.

Rothmans Royals, King size σκληρό.

Τα δύο τελευταία πακέτα είναι ελληνικά. Τα σούπερλάιτς εισήγοντο κατευθείαν από την Αγγλία, όπου τα έφτιαχνε η Rothmans of Pall Mall, κι έκαναν 230 δραχμές, τα δε Ρόγιαλς τα έφτιαχνε ο Γεωργιάδης και κάναν 210.

Στην πίσω όψη του σούπερλαϊτς αναφέρεται κάτι για «πάνω από 90 χρόνια εμπειρίας στα εκλεκτά χαρμάνια» (η ίδια σημείωση σε άλλα πακέτα πιο κάτω εμφανίζεται στην εμπρός όψη). Συνδυάζοντας αυτό με την ημερομηνία 1890 που ιδρύθηκε η εταιρεία, οδηγούμαστε κάπου στη δεκαετία 1980. Πάντως η τιμή είναι τυπωμένη πάνω στο χαρτάκι του φόρου, το οποίο είναι κίτρινο. Στο Ρόγιαλς η τιμή είναι απευθείας στο πλάι του πακέτου και το χαρτάκι είναι πράσινο. Και τα δύο έχουν προειδοποίηση στο πλάι.

Rothmans Royals King size, 

σκληρό πακέτο των 25, από τα duty free.

Rothmans International, μήκος πολυτελείας,

σκληρό πακέτο πολυτελείας.

Το ίδιο τσιγάρο, αλλά σε απλό σκληρό πακέτο.

Rothmans Leggera, slim, σκληρό, από Ιταλία.

Rothmans International, μήκος πολυτελείας, σκληρό.

Rothmans Royals, 120'ς σκληρό.

Το ιταλικό πακέτο γράφει μεν Luxury length, αλλά αναφέρεται μόνο στο μήκος. Το πάχος είναι σημαντικά μικρότερο από το κλασικό.

Το δεύτερο πακέτο είναι ίδιο όπως αυτό της προηγούμενης φωτογραφίας. Εδώ είναι από Ελλάδα (εισαγόμενο κατευθείαν από την Rothmans of Pall Mall Αγγλίας), ενώ στην προηγούμενη φτγρ είναι από άδηλη χώρα.

Το εκατονεικοσάρι είναι επίσης ελληνικό, και επίσης εισαγόμενο. Αξίζει να παρατηρήσουμε ότι ενώ το πολυτελείας (εννοώ ως προς το μήκος) λέγεται Ιντερνάσιοναλ και το 120άρι λέγεται Ρόγιαλς, εντούτοις έχουν ακριβώς την ίδια σχεδίαση, που διαφέρει εντελώς από εκείνην του απλού Ρόγιαλς (δηλαδή του Κινγκ σάιζ).

Από τα τέσσερα παρόμοια πακέτα, Ιντερνάσιοναλ και Ρόγιαλς, των δύο τελευταίων φωτογραφιών, το τρίτο φαίνεται να είναι της δεκαετίας '80 (over 90 years of fine blending) και τα άλλα τρία της δεκαετίας '90 (over 100 years).

Βλ. και ένα πακέτο Rothmans (απλό) κατοστάρι σκληρό εδώ.

______________________________________

Συμπλήρωση:

 Rothmans Pall Mall Export, 

King size σκληρό, από άδηλη χώρα

Ένα περίεργο πακέτο, που μοιάζει να είναι ταυτόχρονα Rothmans και Pall Mall. Όπως μαθαίνουμε εδώ, τα δύο σήματα προέρχονται από την ίδια εταιρεία, που αρχικά ονομαζόταν απλώς Rothmans (οικογενειακό όνομα) και αργότερα Rothmans of Pall Mall (ο Ρόθμαν της οδού Παλ Μαλ - για αντιδιαστολή προς τον Ρόθμαν της οδού Ρίτζεντ, τον αδερφό του, που τα σπάσανε).

NAT SHERMAN

 

Nat Sherman Havana Ovals και Nat Sherman Cigarettellos.

Queen size κασετίνες, από ΗΠΑ.

Queen size είναι ένας τύπος τσιγάρου που έχει βγάλει η συγκεκριμένη εταιρεία, και που αφορά ειδικώς αυτά τα δύο σήματα. Είναι άφιλτρα τσιγάρα μήκους 10,1 εκατοστών, λίγο λεπτότερα από τα κανονικά.

 

Τα Havana Ovals, όπως δηλώνει και ο τίτλος τους, είναι πλακέ τσιγάρα, όπως τα δικά μας άφιλτρα που είναι σε κασετίνες (Σαντέ κλπ.). Τα Cigarettellos έχουν κλασικό κυλινδρικό σχήμα. Και τα δύο είναι στριμμένα με σκούρο καφέ τσιγαρόχαρτο. Τα τσιγάρα τοποθετούνται στο πακέτο όχι όπως στις κλασικές κασετίνες αλλά πλαγιαστά: το πλάτος της κασετίνας αντιστοιχεί στο μήκος του τσιγάρου.

 

Αυτά τα δύο πακέτα είναι σημερινά. Παρ' ότι γενικά έχουμε πει ότι δε συλλέγω πλέον, για εξαιρετικές περιπτώσεις κάνω καμιά εξαίρεση.

 

Φαίνεται ότι στα αμερικάνικα πακέτα δεν υπάρχει νεκροτάμπελο. Επίσης δεν αναγράφονται περιεκτικότητες και μάλλον δεν πρέπει να υπάρχουν και όρια. Αυτά τα δύο πακέτα το μόνο που έχουν είναι μια διακριτική προειδοποίηση υγείας, όπωςε ήταν εδώ σ' εμάς όταν πρωτοβγήκαν, και μια δεύτερη που λέει «100% φυσικός καπνός δε σημαίνει υγιεινότερο κάπνισμα».

 

Και τα δύο είναι τσιγάρα απίστευτα πολυτελούς ποιότητας. Τα Havana Ovals προσωπικά τα τοποθετώ ίσως ένα κλικ πιο πάνω, αλλά και τα δύο βρίσκονται κόσμους παραπέρα από την απλή έννοια «κάνω ένα τσιγάρο».

 

Τα δημοσιεύω για να βρισκόμαστε σε κίνηση. Κανονικά θα τα φύλαγα για μετά την ολοκλήρωση της κυρίως συλλογής. Όμως έχω μείνει αρκετά πίσω στις φωτογραφίσεις. Αυτή τη στιγμή οι αδημοσίευτες φωτογραφίες που έχω είναι όλες από ομάδες σημάτων που κάποια άλλα πακέτα τους δεν τα έχω φωτογραφίσει ακόμα, οπότε οι αναρτήσεις θα έμεναν λειψές.