Γιαννουκάκη - Πρωτόπαπα

Γιαννουκάκη - Πρωτόπαπα, μεταλλική κασετίνα των 20 μικρών άφιλτρων τσιγάρων.

Ο Μιχ. Πρωτόπαπας των Γιαννουκάκη-Πρωτόπαπα ήταν προπαππούς μου. Φαντάζεται ίσως κανείς ότι θα έχω πρόσβαση στον παράδεισο των πληροφοριών, ενθυμημάτων και ντοκουμέντων από την ιστορία της εταιρείας, αλλά όχι. Παρόλο που και άλλα καπνάδικα βολιώτικα ονόματα, όπως Καρακίτης, Πανάς, ακόμη και Ματσάγγος, είναι τα ονόματα ανθρώπων που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνδέονται με τον κλάδο εκείνο της οικογενείας μου και τα άκουγα από μικρός (πήρε ο Χ ο Πανάς, ο θείος Ψ ο Καρακίτης), εντούτοις αυτό το πακέτο είναι μάλλον το μοναδικό προϊόν της εταιρείας που σώζεται ενδοοικογενειακώς. 

Έτσι αναγκάζομαι να ανατρέξω στο «Ελληνικό Τσιγάρο» του ΕΛΙΑ για περαιτέρω στοιχεία, και βρίσκω ότι αυτή η μάρκα κυκλοφόρησε το 1929 και 1930, οπότε και η εταιρεία έκλεισε. 

Στο εσωτερικό του καπακιού γράφει: 

ΕΛΛ. ΕΤΑΙΡΕΙΑ 

ΒΙΟΜΗΧΑΝ. ΚΑΠΝΟΥ 

ΣΙΓΑΡΕΤ. ΑΓΡΙΝΙΟΥ 

& ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 

ΓΙΑΝΝΟΥΚΑΚΗ 

ΠΡΩΤΟΠΑΠΑ 

ΣΙΓ. ΣΤΑΜΟΥΛΗ 

ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ 

ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 

ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 

και 

ΕΚΘΕΣΙΣ ΑΓΙΟΥ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ 1915 

ΜΕΓΑ ΒΡΑΒΕΙΟΝ.

Για να είμαι ειλικρινής αυτά τα στοιχεία, σε συνδυασμό με όσα διαβάζω στον Χαριτάτο και με οικογενειακές πληροφορίες, με μπερδεύουν λίγο. Σύμφωνα με τον Χαριτάτο, η εταιρεία «Γιαννουκάκης - Πρωτόπαπας» το 1918 έγινε «Ανώνυμος Ελληνική Εταιρεία Βιομηχανίας Καπνού (ΑΕΕΒΚ)», συγχωνευόμενη με την εταιρεία του Ν. Σταμούλη. Εδώ όμως δε γράφει «Ανώνυμος» αλλά μόνο τον υπόλοιπο τίτλο. Ύστερα, εγώ ξέρω σαφώς ότι αυτοί οι άνθρωποι ήταν στον Βόλο, μάλιστα το σημείο όπου ήταν η καπναποθήκη το ξέρω. Πώς τώρα λέει «Εργοστάσια εν Αθήναις και Θεσσαλονίκη»;

Εν πάση περιπτώσει να σημειώσω ότι στο κείμενο του Χαριτάτου το όνομα αναγράφεται πάντοτε ως Πρωτόπαππας, αλλά είναι λάθος - το πακέτο δείχνει σαφώς τη σωστή ορθογραφία. Αυτό που δε δείχνει, όπως δεν το δείχνει και κανένα άλλο πακέτο από όσα έχει το βιβλίο, είναι ο τονισμός, Πρωτόπαπας ή Πρωτοπαπάς. Περιέργως στην οικογένεια έπαιζαν και οι δύο παραλλαγές. Τη γιαγιά μου τη λέγαν Πρωτοπαπά (τον παππού δεν τον πρόλαβα αλλά προφανώς έτσι θα έλεγαν και τον ίδιο αφού αυτός της το έδωσε!), άλλοι όμως θείοι και ξαδέρφια λέγονται Πρωτόπαπα.