Η παρούσα ανάρτηση αφιερώνεται στη μνήμη του Μάνου Χαριτάτου, που πέθανε πριν λίγες μέρες.
Σιγαρέττα Αγρινίου «Ο μαύρος γάτος», προ του 1944.
Εμπρός και πίσω όψη.
Από το βιβλίο του Η ιστορία του ελληνικού τσιγάρου, Αθήνα (ΕΛΙΑ) 1997, βρίσκω ότι η εταιρία Στεφάνου της Αθήνας ήταν παράρτημα της ομώνυμης εταιρίας της Σάμου. Η καπνοβιομηχανία Στεφάνου ιδρύθηκε το 1870, από τον Στέφανο Κ. Στεφάνου, στο Βαθύ της Σάμου. Το πρώτο εργοστάσιο της Σάμου παράγει, αρχικά, χειροποίητα τσιγάρα. Τα καπνά που χρησιμοποιούνται είναι τοπικά και Αγρινίου. Ο κύριος όγκος των εξαγωγών κατευθύνεται προς την Ιαπωνία.Το 1931, το εργοστάσιο μεταφέρεται στο Καρλόβασι και ο Σ. Στεφάνου συνεταιρίζεται με τους Πανταζώνη και Χιώτη. Το 1943 το εργοστάσιο καίγεται από τους αντάρτες και δεν επαναλειτουργεί. (Από προφορική μαρτυρία).
Αν, όπως καταλαβαίνω, άλλα σήματα έβγαζε η κεντρική εταιρεία της Σάμου και άλλα το παράρτημα της Αθήνας, τότε ο «Μαύρος γάτος» είναι το μοναδικό σήμα του αθηναϊκού παραρτήματος που είναι γνωστό. Ο Χαριτάτος δημοσιεύει φωτογραφία αυτού ακριβώς του πακέτου.
Το πακέτο είναι περίπου συρταρωτό -ο ακριβής τύπος συσκευασίας δεν αντιστοιχεί σε κανέναν από τους σημερινούς. Είναι αρκετά ογκώδες, ίσως των 30 τσιγάρων, ή αλλιώς των 20 αν ήταν πιο χοντρά από τα συνήθη.
5 σχόλια:
Μόνο και μόνο για αυτή την ανάρτηση και την αφιέρωση, δείχνεις ότι δεν είσαι τυχαίος. Ούτε εσύ, ούτε η συλλογή σου.
Μπράβο!
Δημήτρη, καλή χρονιά και σ' ευχαριστώ για το ωραίο ποδαρικό!
o μανος χαριτατος δεν ειναι αυτος που κανει την πρωινη ενημερωση? στην νετ
πεθανε?
Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποια συνωνυμία. Πάντως τον μακαρίτη δεν τον ήξερα για δημοσιογράφο.
Ήταν ο ιδρυτής και η ψυχή του ΕΛΙΑ, του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου. Πρόκειται για ένα τεράστιο αρχείο ντοκουμέντων της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας. Ιστορίας όχι μόνο με την έννοια της πολιτικής, πολεμικής ή οικονομικής ιστορίας. Για παράδειγμα, το βιβλίο για το ελληνικό τσιγάρο (έρευνα Μ. Χαριτάτου, κείμενα Πηνελόπης Γιακουμάκη) είναι στηριγμένο σε μια συλλογή από αντικείμενα όπως πακέτα, διαφημιστικά φυλλάδια, καταχωρίσεις στον Τύπο κλπ.. Βάλε ότι οι καταχωρίσεις στον Τύπο είναι σε εφημερίδες που δε συλλέγονταν μόνο γι' αυτό το σκοπό -προφανώς προέρχονται από αποδελτιώσεις που θα ταξινομούσαν ποιος ξέρει πόσα άλλα στοιχεία εκτός από τα σχετικά με τις τσιγαροβιομηχανίες...
Με παρόμοιο τρόπο έχει βγει και «Το Ελληνικό τραγούδι 1821-1950» του Λάμπρου Λιάβα. Ο συγγραφέας έχει αντλήσει πολλές πληροφορίες από ντοκουμέντα των συλλογών του ΕΛΙΑ, όπως δίσκους, φυλλάδια με παρτιτούρες τραγουδιών (προ δισκογραφίας ήταν το πιο διαδεδομένο μέσο διακίνησης της μουσικής), διαφημίσεις, αρθρογραφία, αρχεία δισκογραφικών εταιρειών κλπ..
Το ΕΛΙΑ είναι ο φορέας που μπορείς να του δώσεις μια κούτα με τη σαβούρα της γιαγιάς σου και να τη μετατρέψει σε ψηφίδες του μωσαϊκού που αποκαλύπτει και αφηγείται κάποια ιστορία γενικότερου ενδιαφέροντος: εκτός από την ιστορία του ελλ. τσιγάρου, ή του ελλ. τραγουδιού (αυτά τα δύο αναφέρω γιατί αυτά έχω), βάλε τι θα διαθέτουν π.χ. από γράμματα συγγραφέων, πολιτικών προσώπων, φαντάρων στους διάφορους πολέμους, φωτογραφίες κλπ..
http://www.elia.org.gr/
O Ανώνυμος μάλλον εννοεί τον Κώστα Αρβανίτη. Αξιολογότατος κι αυτός, αλλά άλλης κατηγορίας.
Όχι, ο Χαριτάτος δεν ήταν δημοσιογράφος. Ένα σύντομο βιογραφικό του μπορούμε να βρούμε εδώ:
http://www.902.gr/eidisi/koinonia/5612/savvato-stis-11-pm-i-kideia-toy-m-haritatoy-poy-efyge-simera-apo-ti-zoi
Δημοσίευση σχολίου