Παπαστράτος

Πακέτα από μερικά τσιγάρα του Παπαστράτου που δεν ανήκουν ούτε στην «οικογένεια» των Άσσων αλλά ούτε και σε κάποιο ξεχωριστό σήμα.

 

 

1. Παπαστράτος Νο 5, King size σκληρό.

 

Αναβίωση ενός πολύ παλιού σήματος. Παλιά ο Παπαστράτος έβγαζε μια ολόκληρη σειρά τσιγάρων που αντί για ονόματα είχαν νούμερα: το Νο 1, το Νο 2 κ.ο.κ.. Από αυτά επεβίωσε μόνο το Νο 1, ο Άσσος. Το Νο 5 ήταν, όπως και τα περισσότερα, ένα άφιλτρο οβάλ τσιγάρο σε άσπρη κασετίνα.

Κάποια στιγμή ο Παπαστράτος έβγαλε το «νέο» Πεντάρι, σ' αυτό το μάλλον κιτς πακέτο.

2. Papastratos Super Lights, King size σκληρό.

3. Papastratos Ultra 01, King size,

σκληρό πακέτο των 25.

 

Σ' αυτά τα δύο τσιγάρα η μάρκα είναι απλώς «Παπαστράτος». Δεν ξέρω αν υπήρχαν κι άλλα στην ίδια σειρά, π.χ. απλό λάιτς ή και φουλ-φλέιβορ.

Άσσοι: International και Club 25

Α. Η σειρά Assos International:

Η «διεθνής» εκδοχή του Άσσου. Όχι πια μια πρεσβεία του ελληνικού τσιγάρου στη διεθνή αγορά, όπως οι Άσσοι Export κλπ. της προηγούμενης ανάρτησης, αλλά [προσπάθεια για] ένα καθαυτού διεθνές -όχι ελληνικό- τσιγάρο, που απλώς να προέρχεται από την Ελλάδα.

1. Assos International, King size σκληρό

2. Assos International, 100'ς μαλακό.

3. 1. Assos International, 100'ς σκληρό.

4. Assos International Lights, 

king size σκληρό 

Το ίδιο, λίγο μεταγενέστερο.

5. Το ίδιο, άλλη σχεδίαση

Β. Η σειρά Papastratos Classic:

Στην ουσία κι αυτά τα τσιγάρα Άσσοι Ιντερνάσιοναλ ήταν. Η λέξη Άσσος σε ορισμένα πακέτα δεν αναγράφεται πουθενά, σε καμία γλώσσα, υπάρχει όμως το λογότυπο με το 1 και το Π. Σε άλλα πάλι αναγράφεται. Όσο για την ένδειξη International, ούτε αυτή εμφανίζεται πουθενά, όμως η συγγένεια στο ντιζάιν είναι εύγλωττη. Αντίθετα αναγράφεται το Παπαστράτος, όχι απλώς ως επωνυμία της επιχείρισης αλλά ως όνομα του τσιγάρου.

6. Papastratos Classic Lights, King size σκληρό

7. Το ίδιο, λίγο μεταγενέστερο, από συλλεκτική σειρά.

Η συλλεκτική πίσω όψη του προηγούμενου.

8. Papastratos Classic Ultra, King size σκληρό.

Γ. Η σειρά Assos Club:

Στην πραγματικότητα ούτε καν σειρά, ένα σήμα μόνο του με κανονική και ελαφριά εκδοχή. Η καριέρα του ήταν σύντομη. Ιδιόρρυθμο τσιγάρο, έξω από τις ελληνικές συνήθειες (πιο κοντά στις βελγικές, περιέργως): κοντό όσο ένα μικρό άφιλτρο, αλλά με φίλτρο (πολύ κοντό κι αυτό), λιγάκι πιο χοντρό από το κλασικό, και επιπλέον σε πακέτο των 25, που υπογραμμίζει ακόμη περισσότερο αυτή την κόμπακτ, κοντόχοντρη εμφάνιση, τόσο αντίθετη στο μακρόστενο σχήμα των κλασικών Κινγκ Σάιζ (και 100'ς, 120'ς κλπ.) τσιγάρων.

9. Assos Club, μικρό φίλτρο, μαλακό πακέτο των 25.

10.  Assos Club Lights, μικρό φίλτρο, 

σκληρό πακέτο των 25.

11. Διαφημιστική κατασκευή, σαν προθήκη, με ένα πακέτο (το ίδιο που εικονίζεται μόνο του στη φτγρ. 9).

Το πακέτο Zet από Ρουμανία δεν το έχω, είναι μια φωτογραφία που κατέβασα από το διαδίκτυο. Είναι της κλασικής δυτικής αισθητικής (μακρόστενο), δεν ξέρω όμως αν είναι παλιότερο ή νεότερο από τον Άσσο Κλαμπ.

Άσσος

1. Άσσος άφιλτρος κασετίνα.

2. Άσσος [φίλτρο], King size, κασετίνα.

Τον βάζω δίπλα δίπλα και μ' ένα σημερινό πακέτο για να φανούν οι διαφορές. Το χρυσό χρώμα στον κομμένο κύκλο είναι το ίδιο, απλώς δεν το αποδίδει καλά η φωτογραφική.

Στο καινούργιο πακέτο η όλη αισθητική είναι διακριτικά εκμοντερνισμένη (πλαίσιο γύρω γύρω, γραμματοσειρά ίδια με του Άσσου International). Λείπει η χαρακτηριστική ένδειξη με το χαρμάνι του παλιού Άσσου, και λείπει επίσης οποιαδήποτε λέξη στα ελληνικά.

Ο Άσσος φίλτρο δεν ήταν κινγσάιζ. Αυτά τα πακέτα όμως είναι. Φαίνεται ότι η αλλαγή έγινε αρκετά παλιά.

3. Άσσος King size μαλακό.

4. Άσσος Super, 100'ς σκληρό.

5. Άσσος Export, King size σκληρό.

Αυτοί οι 5 είναι, απ' όσο θυμάμαι, οι παλιότεροι και πιο κλασικοί Άσσοι που κυκλοφορούσαν εκείνο τον καιρό. Αξίζει να παρατηρήσουμε ότι η λέξη Άσσος δεν εμφανίζεται σε κανένα πακέτο. Παρόλο που η παλιά σειρά σημάτων «Παπαστράτος Νο 1, Νο 2, Νο 3» κλπ. είχε προ πολλού πάψει να κυκλοφορεί, εκτός από τον Άσσο, ωστόσο εξακολουθούσε να θεωρείται δεδομένο ότι «Άσσος» είναι απλώς ένας προφορικός τρόπος να πούμε «νούμερο 1». Τη λέξη Άσσος νομίζω ότι την πρωτοείδαμε τυπωμένη (με λατινική γραφή) στα πακέτα του Ιντερνάσιοναλ. Σήμερα αναγράφεται και στους παραδοσιακούς Άσσους.

Εντωμεταξύ, κάποια από αυτά τα σήματα έβγαιναν και στο εξωτερικό. Σίγουρα το Εξπόρτ, λογικά και το Σούπερ (αφού γράφει επάνω Hellas), και δεν ξέρω μήπως και κανένα από τα υπόλοιπα. Οι ξένοι πώς τα ζήταγαν άραγε; Υποθέτω Number One, ή ίσως Papastratos.

Κάπου εκεί στα Εννενήντα'ς εμφανίστηκαν και οι πρώτες ελαφρύτερες παραλλαγές του Άσσου, σε εικοσιπεντάρια πακέτα:

6. Assos Lights, King size, σκληρό πακέτο των 25.

Το λογότυπο έχει μεγαλώσει καταλαμβάνοντας πολύ μεγαλύτερο μέρος του πακέτου, το δε κόκκινο χρώμα του αριθμού «1» έχει ελαφρύνει σε πορτοκαλί. Η λέξη Άσσος με λατινικά στοιχεία και με γραμματοσειρά Άσσου Ιντερνάσιοναλ.

7. Άσσος Mild, King size, σκληρό πακέτο των 25.

Το λογότυπο έχει μεγαλώσει κι άλλο, πλέον δε χωράει ολόκληρο στο πακέτο! Το κόκκινο χρώμα του αριθμού έχει περιέργως επανέλθει, η δε λέξη Άσσος δεν υπάρχει με καμία γραφή, απλώς εννοείται.

8. Άσσος Mild, King size, μαλακό πακέτο των 25.

Δεν καταλαβαίνω γιατί υπήρχε και μάιλντ και λάιτς. Δεν ξέρω αν συνυπήρξαν ή το ένα αντικατέστησε το άλλο.

Τρεις αρχαίες κασετίνες του Παπαστράτου: δύο «Νο 7», άφιλτρα, κασετίνες των 10, κι ένας Άσσος (Νο 1), επίσης άφιλτρος κι επίσης των 10.

Από τις ταινίες και τις διάφορες ενδείξεις στα πλαϊνά αντλούμε διάφορες ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Τα Εφτάρια είναι τσιγάρα 2ης κατηγορίας, καθαρό βάρος 12,5 γραμμάρια. Άρα ένα τσιγάρο εκείνης της εποχής είχε 1,25 γρ. καπνό μέσα (ντάξει, κάτι μιλιγκράμ λιγότερο λόγω του τσιγαρόχαρτου). Νομίζω ότι είναι σημαντικά περισσότερο απ' όσο βάζουν σήμερα.

Τα Εφτάρια τιμώνται δρχ. 1550. Πρέπει να είναι κατοχικά, τον καιρό των μεγάλων υποτιμήσεων. Αντίθετα ο Άσσος έχει την πιο νορμάλ τιμή των 3,25 δραχμών.

Άλλη πληροφορία είναι ότι ο Άσσος περιέχει καπνά Αγρινίου. Να λοιπόν ποιο είναι το περίφημο «χαρμάνι του παλιού Άσσου», που ασφαλώς σήμερα έχει αλλάξει.

Εννοείται ότι και τα τρία πακέτα είναι χωρίς προειδοποιήσεις. Εκείνο τον καιρό το τσιγάρο δεν έβλαπτε την υγεία, αντίθετα την ωφελούσε μέχρι σημείου να συνίσταται από τους γιατρούς!!

Οι Άσσοι International και Club 25 σε προσεχή ανάρτηση, μείνετε συντονισμένοι.

Καπνοί Drum

Οι ολλανδικοί καπνοί Drum (που προφέρονται Ντρυμ, γιατί δεν είναι αγγλική λέξη, παρόλο που σημαίνει ό,τι και το αγγλικό drum=τύμπανο) είναι μάλλον η πιο κλασική μάρκα στριφτού στην Ελλάδα. Τον καιρό εκείνο όλα τα πακέτα ήταν πενηντάρια (όπως και στις υπόλοιπες μάρκες), και αποτελούνταν από χαρτί μέσα σε μαλακή ζελατίνα. Αυτό το είδος πακέτου δε χρησιμοποιείται σήμερα σε καμία μάρκα στην Ελλάδα, σε άλλες χώρες όμως υπάρχει.

Πέρα από αυτή τη γενική διαπίστωση, τα πακέτα Drum άλλαζαν αρκετά συχνά εμφάνιση. Μοιάζαν σαν να εισάγονται κάθε φορά από διαφορετικό ξένο εξαγωγέα.

1. Drum Halfzware shag. Ο κλασικός Ντραμ (οκέι, σας έδειξα το εύρος των γνώσεών μου, τώρα θα συνεχίσω να προφέρω σαν όλο τον κόσμο), halfzware, δηλαδή «ημίβαρος». Η γενική διαίρεση των ολλανδικών χαρμανιών είναι σε βαριά, 3/4 βαριά, ημίβαρα και 1/4 βαριά. Μεταξύ των Ντραμ όμως αυτός είναι ο βαρύτερος, και όλοι οι άλλοι ορίζονται ως «ελαφριοί» -«έξτρα ελαφριοί» κλπ. σε σχέση με αυτόν.

2-4. Drum milde shag (ολλανδιστί) ή mild (αγγλιστί). Τρία πακέτα με μικρές διαφορές. Τα δύο πρώτα  διαφέρουν μόνο στην ταινία (γλώσσα και γραμματοσειρά υποτίτλου, σχήμα τελειώματος), ενώ το τρίτο έχει συνολικά άλλη σχεδίαση. Πάντως και τα τρία είναι από ελληνικά περίπτερα.

5-7. Drum Extra milde shag. Τρία πακέτα σε σχεδόν ακριβή αντιστοιχία με τα τρία Μild από πάνω, μόνο που τώρα και στα τρία η γλώσσα είναι ολλανδική. Επίσης όλα από το ελληνικό εμπόριο.

8-9. Drum Ultra milde shag. Δύο πακέτα, ολλανδόφωνα. Λογικά θα πρέπει κάποτε να είχε βγει και η παραλλαγή με την ταινία χωρίς δίπλες στην άκρη, με τα δύο καπνόφυλλα και με μικρά γράμματα. Δεν  αποκλείεται όμως, αν αυτή η σειρά είναι παλιότερη από τις άλλες δύο, να μην υπήρχε τότε Ούλτρα Μάιλντ αλλά μόνο κανονικό, μάιλντ και έξτρα μάιλντ. Δύσκολα θα το μάθουμε ποτέ γιατί δεν έχω εντοπίσει κανένα συλλέκτη πακέτων καπνού.

10-11. Drum traveller και Drum traveller milde shag. Τα Drum traveller δεν ήταν διαφορετικοί καπνοί, απλώς διαφορετική σειρά πακέτων. Πωλούνταν στα ντιούτι φρι των αεροδρομίων, και παίζαν γενικώς με την ιδέα του ταξιδιού: υδρόγειος στο φόντο, αεροπλανάκι δίπλα στο λογότυπο Drum, ρητά σχετικά με τα ταξίδια στο εσωτερικό των πακέτων. Πρέπει να έβγαιναν και στις τέσσερις εκδοχές βαρύτητας υποθέτω.

Τα ρητά στο εσωτερικό έξι πακέτων Drum traveller: σοφές και σοφολογιωτατίστικες αναφορές στην κυριολεκτική και τη μεταφορική έννοια του ταξιδιού...

Απλά Μαθήματα Drum. Αυτό το φυλλάδιο, υποτίθεται ενημερωτικό αλλά φυσικά στην πραγματικότητα διαφημιστικό, δε θυμάμαι πού το έδιναν. Ίσως μέσα στην κούτα των 5 πακέτων, μπορεί όμως και σε κανένα περιοδικό. Ποιος ξέρει...

Το σχισμένο χαρτάκι του φόρου δεν είναι πραγματικό αλλά τυπωμένο. Το φυλλάδιο ανοίγει πρώτα όπως το πακέτο του καπνού και μετά από μέσα σαν κανονικό φυλλάδιο με σελίδες. Περιλαμβάνει στοιχειώδεις πληροφορίες για την ιστορία του καπνού, την ιστορία του στριφτού, τις ποικιλίες και τα χαρμάνια, την ειδικότερη ιστορία των Ντραμ κλπ.. 

Ένα χαρακτηριστικό σημείο που θυμάμαι είναι εκεί που λέει ότι στο στριφτό ο κάθε καπνιστής εκδηλώνει το προσωπικό του στυλ στρίβοντας το τσιγάρο με τον δικό του μοναδικό τρόπο. Η σελίδα δείχνει καμιά δεκαριά στριφτά τσιγάρα διαφορετικών στυλ που υποτίθεται ότι το καθένα ονομάζεται κάπως. Σαχλαμάρες βέβαια - αυτός που έστριψε τα τσιγάρα που φωτογραφήθηκαν ήξερε να στρίβει μ' ένα μόνο τρόπο, και όλα τα άλλα είναι απλώς χάλια -αλλά πολύ χάλια, δηλαδή εμφανώς αφύσικα. Το θέμα όμως είναι ότι ούτε ένα από τα δέκα-τόσα τσιγάρα δεν έχει φίλτρο. Κάπου μέσα στο φυλλάδιο αναφέρεται ότι πλέον «σήμερα» μερικοί βάζουν και φίλτρο στα στριφτά τους, είναι όμως σαφές ότι πρόκειται για μια νεοεμφανιζόμενη τάση, περιθωριακή τότε ακόμη. 

Καρέλια

Α. Οι κλασικές κασετίνες Καρέλια.

1. Καρέλια Αγρινίου, μικρό άφιλτρο, κασετίνα. Ένα πακέτο λίγο παλιότερο (140 δρχ.) κι ένα λίγο πιο πρόσφατο (340 δρχ.).

2. Καρέλια φίλτρο κασετίνα. Και πάλι ένα λίγο πιο παλιό πακέτο κι ένα λίγο πιο πρόσφατο (το πιο παλιό δεξιά).

3. Karelia Filter: η εξαγώγιμη παραλλαγή του ίδιου, από άδηλη χώρα. Εκτός από τη λατινική γραφή, υπάρχει και διαφορά στον θυρεό.

Το σημερινό πακέτο. Η κασετίνα του Καρέλια φίλτρο είναι από τα ελάχιστα πακέτα που, αντί να επιτρέψουν παθητικά στο νεκροτάμπελο να τα μαγαρίσει, πέρασαν από διακριτική μεν, ουσιαστική δε επανασχεδίαση. Δυστυχώς ο σαρωτής χαλάει τις λεπτομέρειες (τα υπόλοιπα πακέτα είναι τραβηγμένα με φωτογραφική μηχανή), αλλά με λίγη προσπάθεια διακρίνεται ότι οι οριζόντιες ρίγες στα δύο περιθώρια έγιναν κατακόρυφες και λεπτότερες. Επ' ευκαιρία ξανασχεδιάστηκαν και ο θυρεός, τα τυπωμένα και τα «χειρόγραφα» γράμματα. Το μέγεθος του τσιγάρου -και του πακέτου- είναι ακριβώς το ίδιο όπως ανέκαθεν, όχι Κινγκ σάιζ.

Β. Η σειρά Καρέλια Βιρτζίνια.

Πρόκειται για μια σειρά τσιγάρων με καπνά Βιρτζίνια (ενώ οι παραδοσιακές κασετίνες ήταν ανατολικά χαρμάνια, σήμερα ημιανατολικά), που δεν έχει κάποιο σαφές όνομα όλη μαζί. Λέγονται απλώς Καρέλια (και ορισμένα Karelia, αν και όλα είναι από το ελληνικό εμπόριο). Είναι η πιο μοντέρνα εκδοχή των Καρέλια -θα μπορούσαν να ονομάζονταν Καρέλια International.

4. Karelia Full Flavour, King size σκληρό. 

Η εταιρεία Καρέλια είχε ανέκαθεν μια ροπή προς το αριστοκρατικό. Εδώ αυτή εκδηλώνεται διακριτικά με την αγγλική ορθογραφία Flavour, ως αντίδραση στον παναμερικανισμό.

5. Καρέλια Lights, King size σκληρό.

6. Καρέλια Lights, 100'ς σκληρό.

7. Το ίδιο, με νεότερο σχεδιασμό (και λατινική γραφή).

8. Karelia Ultra Low, King size, σκληρό πακέτο των 25.

9.  Karelia Ultra, King size σκληρό.

Μοιάζει μάλλον νεότερο από το προηγούμενο. Πάντως γενικά δεν μπορώ να καταλάβω σε τι διαφέρουν το Ultra 20άρι και το  Ultra Low 25άρι, εκτός από τον αριθμό τσιγάρων στο πακέτο και το όνομα.

Γ. Άλλες σειρές Καρέλια.

Με μια λογική πολύ λιγότερο αριστοκρατική, η εταιρεία έχει βγάλει και διάφορα άλλα τσιγάρα με εμπνευσμένες ονομασίες όπως Καρέλια Έξτρα, Καρέλια Σπέσιαλ, Καρέλια Ρεκόρ. Δεν ξέρω την ιστορία της εταιρείας, αλλά η αισθητική -κυρίως των ονομάτων, αλλά και των πακέτων- υποδηλώνει ότι όλα αυτά τα τσιγάρα πρέπει να ήταν παλιότερα από τη σειρά με τα Βιρτζίνια.

10. [Καρέλια] Rex, King size σκληρό.

11. [Καρέλια] Rex Lights, King size, σκληρό πακέτο των 25. Εμφανέστατα νεότερη σχεδίαση.

12. Καρέλια Έξτρα, King size σκληρό.

13. Καρέλια Special, King size σκληρό.

14. Καρέλια Special, φίλτρο, κασετίνα.

15. [Καρέλια] Ρεκόρ, φίλτρο, κασετίνα.

Δ. Άλλες μάρκες της ίδιας εταιρείας.

Ομολογώ ότι η ταξινόμηση που κάνω είναι αυθαίρετη και ίσως όχι απόλυτα βάσιμη. Πάντως έχω την αίσθηση ότι στα προηγούμενα πακέτα η λέξη «Καρέλια» νοείται ως μέρος του τίτλου, ενώ σ' αυτά που ακολουθούν απλώς δηλώνει την εταιρεία, οπότε η μάρκα είναι άλλη. Πάντως μιλάμε πάντα για πρωτότυπα σήματα της εταιρείας, όχι για ξένα τσιγάρα που κατασκεύαζε κατόπιν αδείας όπως τα Κάμελ.

Σ' αυτές λοιπόν τις «άλλες μάρκες», ξεκινάμε με τις παλιότερες και παραδοσιακά ελληνικές:

16. Σέρτικα Λαμίας, κοντό άφιλτρο, κασετίνα. 

Παλιό πακέτο, χωρίς προειδοποίηση. Τιμή δρχ. 7,00.

17. Σέρτικα Λαμίας, κοντό άφιλτρο, μαλακό. Το ίδιο τσιγάρο είναι, απλώς όταν άλλαξε πακέτο έγινε από οβάλ κυλινδρικό. Είτε σε μαλακό είτε, ακόμη περισσότερο, σε κασετίνα το θεωρώ αριστούργημα σχεδιασμού.

18. Τέλειον, κοντό άφιλτρο, μαλακό. Κι αυτό παλιότερα έβγαινε σε κασετίνα αλλά πού να την εύρω!

Και μετά οι πιο σύγχρονες μάρκες:

19. Lester, King size σκληρό. Υποθέτω ένα από τα πρώτα τσιγάρα με αμερικάνικο χαρμάνι των Αφών Καρέλια.

20. Lester, King size σκληρό. Το ίδιο τσιγάρο, άλλο πακέτο.

21. Earl of Weldon, 100'ς σκληρό. Το πρώτο πλην βραχύβιο άνοιγμα της εταιρείας προς τα υπερπολυτελή τσιγάρα και την ευγενή Τέχνη του καπνίζειν, πριν το σημερινό George Karelias and Sons Excellence.

Η πίσω όψη του ίδιου πακέτου γράφει: These fine cigarettes are made to the highest standard of perfection. By blending superior quality fine Virginia tobaccos, Karelia bring a new dimension to the gentle art of smoking. Σημειώνω ότι το πορτραίτο του Κόμητος του Ουέλντον είναι ανάγλυφο.

Ε. Οι «Χρυσές Κασετίνες».

Έτσι έχει επικρατήσει, μεταξύ καπνιστών και περιπτεράδων, να ονομάζονται τα σήματα της σειράς George Karelias and Sons. Πολυτελή -όχι υπερπολυτελή- τσιγάρα Βιρτζίνια. Η σειρά εγκαινιάστηκε αρχικά στο εξωτερικό, τότε όμως δεν ήταν Βιρτζίνια αλλά ανατολικά (τουλάχιστον το άφιλτρο). Μετά από λίγα χρόνια άλλαξαν χαρμάνι και ήρθαν και στην Ελλάδα. Στα πρόσφατα χρόνια η σειρά εμπλουτίστηκε διαδοχικά με το υπερπολυτελές Excellence, με δύο καπνούς στριφτού και προ ολίγων μηνών με άλλα δύο τσιγάρα, Κινγκ σάιζ μαλακά, κανονικό και ελαφρύ.

Θεωρώ ότι η κυκλοφορία της Χρυσής Κασετίνας αποτελεί κομβικό σημείο στην ιστορία της εταιρείας αλλά και στην νεότερη ιστορία του ελληνικού τσιγάρου.

22. George Karelias and Sons, άφιλτρο κοντό, κασετίνα.

23. George Karelias and Sons, φίλτρο, κασετίνα.

24. George Karelias and Sons Lights, φίλτρο, κασετίνα.

ΣΤ. Ένθετα δωράκια στα πακέτα.

Η συνήθεια να υπάρχουν μέσα στα πακέτα των τσιγάρων δωράκια (κάρτες, φωτογραφίες κλπ.) ανάγεται τουλάχιστον στη δεκαετία 1940, αν όχι πολύ παλιότερα. Η Καρέλια τη συνεχίζει ακόμη και σήμερα, με τα ένθετα που βάζει στην κλασική άσπρη κασετίνα φίλτρο (αυτό τον καιρό π.χ. έχει ατάκες από το ελληνικό σινεμά). Παρακάτω, 35 τέτοια χαρτάκια με γελοιογραφίες του Κ. Μητρόπουλου και του Κυρ, από την εποχή τέλος 1996 - αρχές 1997.