Benson and Hedges

 1. Benson and Hedges, King size σκληρό. (Ελληνικό)

 2. Το ίδιο, πάλι ελληνικό, μεταγενέστερο.

3. Και πάλι το ίδιο, από τα Κανάρια

4. Benson and Hedges, King size, σκληρό πακέτο των 25.

Πιο πρόσφατο.

Η ένδειξη American Blend έχει τη σημασία της. Ας με διορθώσουν οι ειδικότεροι, αλλά νομίζω ότι το κλασικό χρυσό εικοσάρι πακέτο ήταν Βιρτζίνια. Βλ. άλλωστε και το αμέσως επόμενο.

 5. Benson and Hedges, μέγεθος μικρού άφιλτρου, μεταλλική κασετίνα.

Άγνωστη χώρα (Αγγλία;)

Δεν ξέρω αν τα τσιγάρα ήταν όντως άφιλτρα ή με φίλτρο σε μέγεθος άφιλτρου. Λογικά υποθέτω το πρώτο. Η κασετίνα μοιάζει να είναι αρκετά παλιά, από την εποχή που το άφιλτρο θεωρούνταν αυτονόητο, οπότε αν είχε φίλτρο μάλλον θα το έγραφε. Άλλωστε τόσο μικρά τσιγάρα με φίλτρο κυρίως στη Γαλλία υπήρχαν. 

 Λεπτομέρεια της μεταλλικής κασετίνας από μέσα.

Λεπτομέρεια της μεταλλικής κασετίνας από το πλάι.

Εδώ τώρα κάτι απροσδόκητο: μια προειδοποίηση υγείας! Τέτοια πράγματα δεν ξέρω να υπήρχαν πριν τη δεκαετία του '80. Από την άλλη, τέτοιες κασετίνες -όπως και όλο γενικά το λουκ- παραπέμπουν σε δεκαετίες παλιότερα. Ή οι Άγγλοι (αν πρόκειται όντως για αγγλικό πακέτο) ήταν πολύ μπροστά σε θέματα υγείας, ή το πακέτο είναι πρόσφατο κι ας μοιάζει παλιό.

Σ' αυτή την ανάρτηση, δεύτερη φωτογραφία, βλέπουμε πρώτο στην προτελευταία σειρά ένα ακόμα πακέτο Μπένσον: κατοστάρι, σκληρό, με 6 τσιγάρα (διαφημιστικό;), από ΗΠΑ. Δύο όμοια πακέτα το ένα πάνω από τ' άλλο.

West

 1. West King size, σκληρό πακέτο των 25.

Εμπρός και πίσω όψη.

2. Το ίδιο από Γερμανία (νεότερο, πιο μοντέρνο σηματάκι).

  3. West Lights King size, σκληρό πακέτο των 25. Εμπρός και πίσω όψη.

(Πιο πρόσφατο πακέτο από το 1: παρατηρούμε την εξέλιξη στις προειδοποιήσεις).

 

4. West Lights Quickies, μέγεθος μικρού άφιλτρου, 

σκληρό πακέτο των 25, από Γερμανία.

Εμπρός και πίσω όψη.

Αυτό το τελευταίο είναι ένα εντελώς παράδοξο προϊόν, που δεν έχω ξαναδεί σε καμία άλλη μάρκα, χώρα ή εκδοχή. Δεν είναι τσιγάρα. Μοιάζουν με άφιλτρα τσιγάρα, αλλά είναι τυλιγμένα σ' ένα πάρα πολύ πορώδες χαρτί σαν γάζα που δεν καπνίζεται. Το μόνο που μπορώ να φανταστώ είναι ότι προορίζονται για στριφτό τσιγάρο, δηλαδή να σχίσεις τη γάζα και να τυλίξεις τον καπνό σε τσιγαρόχαρτο χωρίς να μπεις στον κόπο να του δώσεις σχήμα μόνος σου.  Δεν απορώ γιατί αυτή η έξυπνη πατέντα δεν έτυχε διάδοσης.

Η ακαλαίσθητη, εντελώς διαφημιστική πίσω όψη είναι πολύ τυπική του γερμανικού γούστου.

Βλ. επίσης ένα καπνό West εδώ.

St Moritz

1. St Moritz, μήκος πολυτελείας, συρταρωτό πακέτο.

Εμπρός και πίσω όψη.

Δε νομίζω να ξέρει πολύς κόσμος ότι αυτά τα τσιγάρα κυκλοφόρησαν και στην Ελλάδα. Είναι ολλανδικό σήμα αλλά τα συγκεκριμένα κατασκευάζονταν στην Αγγλία - θα έλεγα άλλωστε ότι η μάρκα όλη μαζί φέρει χαρακτηριστικά αγγλικό στίγμα, ανεξαρτήτως της αρχικής προέλευσης.

 2. St Moritz, μήκος πολυτελείας, σκληρό πακέτο πολυτελείας, 

από Αγγλία.

Εμπρός και πίσω όψη.

Περιέργως, ενώ στην Ελλάδα έρχονταν στο μάλλον ασυνήθιστο συρταρωτό πακέτο, στην Αγγλία που το πακέτο αυτό είναι κλασικό βγαίναν, αντίθετα, σε σκληρό πλακέ πακέτο. Κατά τη γνώμη μου για να παραπέμπουν σε Ντάνχιλ και άλλες αγγλικές πολυτελείς μάρκες.

Merit

1. Merit, King size σκληρό.

Το ίδιο, πίσω όψη.

Την πίσω όψη τη δημοσιεύω αφενός γιατί από την εμπρός δεν προκύπτει ότι είναι ελληνικού εμπορίου, αφετέρου γιατί βρίσκω ότι οι πληροφορίες για το «"Enriched flavor" process» έχουν ενδιαφέρον. Βλ. στου Πέτρου συζήτηση για τα χημικά πρόσθετα, για την ενδιαφέρουσα αντίθεση δυνατής γεύσης σε ελαφρύ τσιγάρο κ.ά..

2. Merit Ultra lights, King size σκληρό, ΗΠΑ.

Ταλαιπωρημένο.

Λαμβάνω αφορμή γι' αυτή την ανάρτηση από την είδηση ότι το Μέριτ καταργήθηκε από το ελληνικό εμπόριο. Δεν το μάθαμε σήμερα, το μάθαμε πριν από κάνα δίμηνο, από τα σχόλια στο μπλογκ του Πέτρου του Μποέμ (βλ. προηγούμενο λινκ) και του Μαύρου Ρόδου.

Ήταν ένα ελαφρύ τσιγάρο, που στην Ελλάδα κυκλοφορούσε σε μία μόνο εκδοχή, την κίτρινη. Το έβγαζε η Φίλιπ Μόρις και οι ελάχιστοι που το έχουν καπνίσει έχουν να λένε καλά λόγια.

Γιαννουκάκη - Πρωτόπαπα

Γιαννουκάκη - Πρωτόπαπα, μεταλλική κασετίνα των 20 μικρών άφιλτρων τσιγάρων.

Ο Μιχ. Πρωτόπαπας των Γιαννουκάκη-Πρωτόπαπα ήταν προπαππούς μου. Φαντάζεται ίσως κανείς ότι θα έχω πρόσβαση στον παράδεισο των πληροφοριών, ενθυμημάτων και ντοκουμέντων από την ιστορία της εταιρείας, αλλά όχι. Παρόλο που και άλλα καπνάδικα βολιώτικα ονόματα, όπως Καρακίτης, Πανάς, ακόμη και Ματσάγγος, είναι τα ονόματα ανθρώπων που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνδέονται με τον κλάδο εκείνο της οικογενείας μου και τα άκουγα από μικρός (πήρε ο Χ ο Πανάς, ο θείος Ψ ο Καρακίτης), εντούτοις αυτό το πακέτο είναι μάλλον το μοναδικό προϊόν της εταιρείας που σώζεται ενδοοικογενειακώς. 

Έτσι αναγκάζομαι να ανατρέξω στο «Ελληνικό Τσιγάρο» του ΕΛΙΑ για περαιτέρω στοιχεία, και βρίσκω ότι αυτή η μάρκα κυκλοφόρησε το 1929 και 1930, οπότε και η εταιρεία έκλεισε. 

Στο εσωτερικό του καπακιού γράφει: 

ΕΛΛ. ΕΤΑΙΡΕΙΑ 

ΒΙΟΜΗΧΑΝ. ΚΑΠΝΟΥ 

ΣΙΓΑΡΕΤ. ΑΓΡΙΝΙΟΥ 

& ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 

ΓΙΑΝΝΟΥΚΑΚΗ 

ΠΡΩΤΟΠΑΠΑ 

ΣΙΓ. ΣΤΑΜΟΥΛΗ 

ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ 

ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 

ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 

και 

ΕΚΘΕΣΙΣ ΑΓΙΟΥ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ 1915 

ΜΕΓΑ ΒΡΑΒΕΙΟΝ.

Για να είμαι ειλικρινής αυτά τα στοιχεία, σε συνδυασμό με όσα διαβάζω στον Χαριτάτο και με οικογενειακές πληροφορίες, με μπερδεύουν λίγο. Σύμφωνα με τον Χαριτάτο, η εταιρεία «Γιαννουκάκης - Πρωτόπαπας» το 1918 έγινε «Ανώνυμος Ελληνική Εταιρεία Βιομηχανίας Καπνού (ΑΕΕΒΚ)», συγχωνευόμενη με την εταιρεία του Ν. Σταμούλη. Εδώ όμως δε γράφει «Ανώνυμος» αλλά μόνο τον υπόλοιπο τίτλο. Ύστερα, εγώ ξέρω σαφώς ότι αυτοί οι άνθρωποι ήταν στον Βόλο, μάλιστα το σημείο όπου ήταν η καπναποθήκη το ξέρω. Πώς τώρα λέει «Εργοστάσια εν Αθήναις και Θεσσαλονίκη»;

Εν πάση περιπτώσει να σημειώσω ότι στο κείμενο του Χαριτάτου το όνομα αναγράφεται πάντοτε ως Πρωτόπαππας, αλλά είναι λάθος - το πακέτο δείχνει σαφώς τη σωστή ορθογραφία. Αυτό που δε δείχνει, όπως δεν το δείχνει και κανένα άλλο πακέτο από όσα έχει το βιβλίο, είναι ο τονισμός, Πρωτόπαπας ή Πρωτοπαπάς. Περιέργως στην οικογένεια έπαιζαν και οι δύο παραλλαγές. Τη γιαγιά μου τη λέγαν Πρωτοπαπά (τον παππού δεν τον πρόλαβα αλλά προφανώς έτσι θα έλεγαν και τον ίδιο αφού αυτός της το έδωσε!), άλλοι όμως θείοι και ξαδέρφια λέγονται Πρωτόπαπα.

Σημερινές κασετίνες

Διακόπτουμε για λίγο την παρουσίαση της κυρίως συλλογής, που αποτελείται από παλιότερα πακέτα, για ένα σύντομο ταξίδι στο παρόν.

Η κασετίνα είναι το αγαπημένο μου είδος πακέτου. Πριν από πολλά χρόνια ήταν το στάνταρ στην Ελλάδα. Σταδιακά περιορίστηκε σε παλιές ελληνικές μάρκες, καθώς όλα τα ξένα και τα καινούργια ελληνικά τσιγάρα έβγαιναν σε όρθια πακέτα, μαλακά ή σκληρά, κι έτσι η κασετίνα συνδέθηκε κυρίως με το παλιό, παραδοσιακό τσιγάρο, είτε αυτό θεωρείται καλό (το γνήσιο ελληνικό προϊόν όπως τότε) είτε κακό (το παρωχημένο, παππουδίστικο τσιγάρο με την χαρακτηριστική μπόχα). Σε χώρες του εξωτερικού όμως η κασετίνα ήταν, αντιθέτως, το πακέτο των υπερπολυτελών τσιγάρων.

Αργότερα η εταιρεία Καρέλια λάνσαρε τη «Χρυσή Κασετίνα». Ήταν η πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες που ένα καινούργιο τσιγάρο έβγαινε σε κασετίνα. Καθώς μάλιστα επρόκειτο για τσιγάρο αφενός σύγχρονο και αφετέρου καλό, αυτό αναβάθμισε τη γενική εντύπωση για την κασετίνα, φέρνοντάς την πιο κοντά στην αντίστοιχη του εξωτερικού. Παράλληλα πολλά παλιομοδίτικα τσιγάρα που συσκευάζονταν σε κασετίνες καταργήθηκαν (κυρίως με το κλείσιμο του Κεράνη). Σ' αυτά περιλαμβάνονταν και καλά και κακά τσιγάρα, όλα όμως είχαν κάποια συγκεκριμένα «παρελθοντολογικά» (και καλά) χαρακτηριστικά: ελληνικά, με πολλά χρόνια κυκλοφορίας, με κοινό από κάποια ηλικία και πάνω, με ανατολίτικα χαρμάνια, και κατά κανόνα με ελληνικά ονόματα γραμμένα με ελληνικά γράμματα. Όσα έμειναν ήταν τσιγάρα που, τουλάχιστον σήμερα, έχουν νομίζω αποτινάξει το στίγμα του παππουδίστικου και αναγνωρίζονται από το καπνιστικό κοινό ως αξιοπρεπείς -έως και εξαιρετικές- επιλογές.

Αυτή τη στιγμή όλες κι όλες οι κασετίνες του ελληνικού εμπορίου είναι δέκα, οι εξής:

Α. Από τον Παπαστράτο:

1. Assos, μικρό άφιλτρο.

2. Assos, King size.

Τρέχουσες ονομασίες: Άσσος σκέτος / άφιλτρος (παλιότερα και ξυπόλητος), και Άσσος φίλτρο κασετίνα. Η γραφή της μάρκας με λατινικά γράμματα μ' ενοχλεί, αλλά πάντως εντάσσεται στη διαδικασία εκμοντερνισμού της κασετίνας.

3. Zante, μικρό άφιλτρο.

4. Zante, King size.

Τρέχουσες ονομασίες: Σαντέ σκέτο / άφιλτρο και Σαντέ φίλτρο. Δε λέμε "κασετίνα" γιατί έτσι κι αλλιώς μόνο αυτά τα δύο Σαντέ υπάρχουν.
Τα Σαντέ αρχικά έβγαιναν από τους Αφούς Κωνσταντίνου. Μετά οι Κωνσταντίνου έκλεισαν, τα πήρε ο Παπαστράτος. Μετά ο Παπαστράτος αγοράστηκε από τη Φίλιπ Μόρις.
Το Σαντέ φίλτρο δεν είναι η εκδοχή με φίλτρο του Σαντέ σκέτου, είναι εντελώς άλλο τσιγάρο: το μόνο αμερικάνικο χαρμάνι σε κασετίνα (και, νομίζω, το μόνο αμερικάνικο χαρμάνι που υπήρξε ποτέ στην Ελλάδα σε κασετίνα).
Να παρατηρήσω ότι στην πραγματικότητα η διαφορά στο χρώμα είναι πολύ πιο μικρή απ' ό,τι βγαίνει στο σκάνερ μου.

Β. Από τον Καρέλια:

5. Καρέλια Αγρινίου, μικρό άφιλτρο.

6. Καρέλια φίλτρο.

Η σειρά George Karelias & Sons. Από πάνω αριστερά κατά τη φορά του ρολογιού:

7. George Karelias & Sons, μικρό άφιλτρο.

8. George Karelias & Sons,φίλτρο

9. George Karelias & Sons Smoother taste,φίλτρο.

10. George Karelias & Sons Excellence, μήκος πολυτελείας.

Τρέχουσες ονομασίες: Χρυσή κασετίνα σκέτη / άφιλτρη, Χρυσή κασετίνα, Χρυσή κασετίνα λάιτς. Τα Έξελενς Έξελενς τα λένε. Αυτή η σειρά είναι τα πρώτα τσιγάρα Βιρτζίνια σε κασετίνα που βγήκαν στην Ελλάδα.

Τα κλασικά μεγέθη κασετίνας είναι το μικρό άφιλτρο, όπου το τσιγάρο είναι πλακέ (τα λεγόμενα ovals) και συνεπώς το πακέτο φαρδύτερο, και το μικρό φίλτρο. Ο Άσσος φίλτρο και το Σαντέ φίλτρο είναι λίγο μεγαλύτερα, κινγκ σάιζ, και δεν ήταν πάντα έτσι, παλιά ο Άσσος ήταν λίγο μικρότερος και το Σαντέ φίλτρο δεν υπήρχε (υπήρχε ένα άλλο Σαντέ φίλτρο κασετίνα, το άσπρο, που ήταν το μοναδικό κινγκ σάιζ σε κασετίνα). Το Έξελενς, σε μήκος πολυτελείας -όπως τα Ρόθμανς Ιντερνάσιοναλ, τα Ντάνχιλ, τα Ντάβιντοφ Μάγκνουμ και άλλες πολυτελείς μάρκες- είναι η πρώτη και μόνη κασετίνα αυτού του μεγέθους που κυκλοφόρησε ποτέ στην Ελλάδα και, ομολογουμένως, είναι ασυνήθιστη.

Το μοναδικό ξένο τσιγάρο σε κασετίνα που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα πρέπει να ήταν το υπερπολυτελές Sobranie Cocktails, που ήταν επίσης το μοναδικό κατοστάρι σε κασετίνα στην Ελλάδα.

Pall Mall

1. Pall Mall, King size άφιλτρο, μαλακό, από ΗΠΑ.

Υπήρχε και στην Ελλάδα. Οι ανασκαφές στις κούτες δεν έχουν ακόμη εντοπίσει το ελληνικό πακέτο, αλλά θυμάμαι πολύ καθαρά ότι κάπου υπάρχει. Το εικονιζόμενο αμερικάνικο πακέτο το έχω ξανααναρτήσει εδώ.

2. Pall Mall, king size σκληρό.

3. Pall Mall, king size, σκληρό πακέτο των 25.

4. Pall Mall extra lights, king size, σκληρό πακέτο των 25.

Όταν άρχισαν να βγαίνουν στην Ελλάδα τα εικοσιπεντάρια πακέτα, άλλαξε γενικώς το τσιγαρικό και πακετικό τοπίο. Τα Παλ Μαλ, τα οποία μέχρι τότε κυκλοφορούσαν μόνο στις δυο βαριές εκδοχές με και χωρίς φίλτρο, παρουσίασαν ένα νέο πρόσωπο, πιο μοντέρνο. Το ίδιο άλλωστε συνέβη και σε πολές άλλες μάρκες. Αρκετά αργότερα τα Παλ Μαλ έκαναν άλλη μια στροφή ανανέωσης, αυτήν που ισχύει και σήμερα και που δεν έχει πλέον καμία σχέση με το παλιό τους πρόσωπο.

Έχω την εντύπωση ότι το Έξτρα λάιτς ήταν ουσιαστικά το Λάιτς, ότι δηλαδή εκδοχή απλώς λάιτς δε βγήκε.

5. Καπνός στριφτού Pall Mall από Γαλλία

(ξαναδημοσιεύτηκε εδώ).

Ματσάγγος

Τρία παλιά πακέτα από τη βολιώτικη εταιρεία Ματσάγγου. Δε γνωρίζω τη χρονολόγησή τους, πάντως η εταιρεία έκλεισε το 1972.

 1. Ideal φίλτρο κασετίνα.

 2. Άριστα άφιλτρο, κασετίνα.

3. Ρόδος άφιλτρα, κασετίνα.

Τα Άριστα ασφαλώς δεν έχουν καμία σχέση με τα πολύ μεταγενέστερα ομώνυμα τσιγάρα της ΣΕΚΑΠ. Πρόκειται απλώς για μια ιδιαίτερα προφανή επιλογή ονομασίας.

Βλ. επίσης το πακέτο «Πανελλήνιον» (άφιλτρα, κασετίνα) στην πρώτη ανάρτηση του μπλογκ.

Παπαστράτος

Πακέτα από μερικά τσιγάρα του Παπαστράτου που δεν ανήκουν ούτε στην «οικογένεια» των Άσσων αλλά ούτε και σε κάποιο ξεχωριστό σήμα.

 

 

1. Παπαστράτος Νο 5, King size σκληρό.

 

Αναβίωση ενός πολύ παλιού σήματος. Παλιά ο Παπαστράτος έβγαζε μια ολόκληρη σειρά τσιγάρων που αντί για ονόματα είχαν νούμερα: το Νο 1, το Νο 2 κ.ο.κ.. Από αυτά επεβίωσε μόνο το Νο 1, ο Άσσος. Το Νο 5 ήταν, όπως και τα περισσότερα, ένα άφιλτρο οβάλ τσιγάρο σε άσπρη κασετίνα.

Κάποια στιγμή ο Παπαστράτος έβγαλε το «νέο» Πεντάρι, σ' αυτό το μάλλον κιτς πακέτο.

2. Papastratos Super Lights, King size σκληρό.

3. Papastratos Ultra 01, King size,

σκληρό πακέτο των 25.

 

Σ' αυτά τα δύο τσιγάρα η μάρκα είναι απλώς «Παπαστράτος». Δεν ξέρω αν υπήρχαν κι άλλα στην ίδια σειρά, π.χ. απλό λάιτς ή και φουλ-φλέιβορ.

Άσσοι: International και Club 25

Α. Η σειρά Assos International:

Η «διεθνής» εκδοχή του Άσσου. Όχι πια μια πρεσβεία του ελληνικού τσιγάρου στη διεθνή αγορά, όπως οι Άσσοι Export κλπ. της προηγούμενης ανάρτησης, αλλά [προσπάθεια για] ένα καθαυτού διεθνές -όχι ελληνικό- τσιγάρο, που απλώς να προέρχεται από την Ελλάδα.

1. Assos International, King size σκληρό

2. Assos International, 100'ς μαλακό.

3. 1. Assos International, 100'ς σκληρό.

4. Assos International Lights, 

king size σκληρό 

Το ίδιο, λίγο μεταγενέστερο.

5. Το ίδιο, άλλη σχεδίαση

Β. Η σειρά Papastratos Classic:

Στην ουσία κι αυτά τα τσιγάρα Άσσοι Ιντερνάσιοναλ ήταν. Η λέξη Άσσος σε ορισμένα πακέτα δεν αναγράφεται πουθενά, σε καμία γλώσσα, υπάρχει όμως το λογότυπο με το 1 και το Π. Σε άλλα πάλι αναγράφεται. Όσο για την ένδειξη International, ούτε αυτή εμφανίζεται πουθενά, όμως η συγγένεια στο ντιζάιν είναι εύγλωττη. Αντίθετα αναγράφεται το Παπαστράτος, όχι απλώς ως επωνυμία της επιχείρισης αλλά ως όνομα του τσιγάρου.

6. Papastratos Classic Lights, King size σκληρό

7. Το ίδιο, λίγο μεταγενέστερο, από συλλεκτική σειρά.

Η συλλεκτική πίσω όψη του προηγούμενου.

8. Papastratos Classic Ultra, King size σκληρό.

Γ. Η σειρά Assos Club:

Στην πραγματικότητα ούτε καν σειρά, ένα σήμα μόνο του με κανονική και ελαφριά εκδοχή. Η καριέρα του ήταν σύντομη. Ιδιόρρυθμο τσιγάρο, έξω από τις ελληνικές συνήθειες (πιο κοντά στις βελγικές, περιέργως): κοντό όσο ένα μικρό άφιλτρο, αλλά με φίλτρο (πολύ κοντό κι αυτό), λιγάκι πιο χοντρό από το κλασικό, και επιπλέον σε πακέτο των 25, που υπογραμμίζει ακόμη περισσότερο αυτή την κόμπακτ, κοντόχοντρη εμφάνιση, τόσο αντίθετη στο μακρόστενο σχήμα των κλασικών Κινγκ Σάιζ (και 100'ς, 120'ς κλπ.) τσιγάρων.

9. Assos Club, μικρό φίλτρο, μαλακό πακέτο των 25.

10.  Assos Club Lights, μικρό φίλτρο, 

σκληρό πακέτο των 25.

11. Διαφημιστική κατασκευή, σαν προθήκη, με ένα πακέτο (το ίδιο που εικονίζεται μόνο του στη φτγρ. 9).

Το πακέτο Zet από Ρουμανία δεν το έχω, είναι μια φωτογραφία που κατέβασα από το διαδίκτυο. Είναι της κλασικής δυτικής αισθητικής (μακρόστενο), δεν ξέρω όμως αν είναι παλιότερο ή νεότερο από τον Άσσο Κλαμπ.

Άσσος

1. Άσσος άφιλτρος κασετίνα.

2. Άσσος [φίλτρο], King size, κασετίνα.

Τον βάζω δίπλα δίπλα και μ' ένα σημερινό πακέτο για να φανούν οι διαφορές. Το χρυσό χρώμα στον κομμένο κύκλο είναι το ίδιο, απλώς δεν το αποδίδει καλά η φωτογραφική.

Στο καινούργιο πακέτο η όλη αισθητική είναι διακριτικά εκμοντερνισμένη (πλαίσιο γύρω γύρω, γραμματοσειρά ίδια με του Άσσου International). Λείπει η χαρακτηριστική ένδειξη με το χαρμάνι του παλιού Άσσου, και λείπει επίσης οποιαδήποτε λέξη στα ελληνικά.

Ο Άσσος φίλτρο δεν ήταν κινγσάιζ. Αυτά τα πακέτα όμως είναι. Φαίνεται ότι η αλλαγή έγινε αρκετά παλιά.

3. Άσσος King size μαλακό.

4. Άσσος Super, 100'ς σκληρό.

5. Άσσος Export, King size σκληρό.

Αυτοί οι 5 είναι, απ' όσο θυμάμαι, οι παλιότεροι και πιο κλασικοί Άσσοι που κυκλοφορούσαν εκείνο τον καιρό. Αξίζει να παρατηρήσουμε ότι η λέξη Άσσος δεν εμφανίζεται σε κανένα πακέτο. Παρόλο που η παλιά σειρά σημάτων «Παπαστράτος Νο 1, Νο 2, Νο 3» κλπ. είχε προ πολλού πάψει να κυκλοφορεί, εκτός από τον Άσσο, ωστόσο εξακολουθούσε να θεωρείται δεδομένο ότι «Άσσος» είναι απλώς ένας προφορικός τρόπος να πούμε «νούμερο 1». Τη λέξη Άσσος νομίζω ότι την πρωτοείδαμε τυπωμένη (με λατινική γραφή) στα πακέτα του Ιντερνάσιοναλ. Σήμερα αναγράφεται και στους παραδοσιακούς Άσσους.

Εντωμεταξύ, κάποια από αυτά τα σήματα έβγαιναν και στο εξωτερικό. Σίγουρα το Εξπόρτ, λογικά και το Σούπερ (αφού γράφει επάνω Hellas), και δεν ξέρω μήπως και κανένα από τα υπόλοιπα. Οι ξένοι πώς τα ζήταγαν άραγε; Υποθέτω Number One, ή ίσως Papastratos.

Κάπου εκεί στα Εννενήντα'ς εμφανίστηκαν και οι πρώτες ελαφρύτερες παραλλαγές του Άσσου, σε εικοσιπεντάρια πακέτα:

6. Assos Lights, King size, σκληρό πακέτο των 25.

Το λογότυπο έχει μεγαλώσει καταλαμβάνοντας πολύ μεγαλύτερο μέρος του πακέτου, το δε κόκκινο χρώμα του αριθμού «1» έχει ελαφρύνει σε πορτοκαλί. Η λέξη Άσσος με λατινικά στοιχεία και με γραμματοσειρά Άσσου Ιντερνάσιοναλ.

7. Άσσος Mild, King size, σκληρό πακέτο των 25.

Το λογότυπο έχει μεγαλώσει κι άλλο, πλέον δε χωράει ολόκληρο στο πακέτο! Το κόκκινο χρώμα του αριθμού έχει περιέργως επανέλθει, η δε λέξη Άσσος δεν υπάρχει με καμία γραφή, απλώς εννοείται.

8. Άσσος Mild, King size, μαλακό πακέτο των 25.

Δεν καταλαβαίνω γιατί υπήρχε και μάιλντ και λάιτς. Δεν ξέρω αν συνυπήρξαν ή το ένα αντικατέστησε το άλλο.

Τρεις αρχαίες κασετίνες του Παπαστράτου: δύο «Νο 7», άφιλτρα, κασετίνες των 10, κι ένας Άσσος (Νο 1), επίσης άφιλτρος κι επίσης των 10.

Από τις ταινίες και τις διάφορες ενδείξεις στα πλαϊνά αντλούμε διάφορες ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Τα Εφτάρια είναι τσιγάρα 2ης κατηγορίας, καθαρό βάρος 12,5 γραμμάρια. Άρα ένα τσιγάρο εκείνης της εποχής είχε 1,25 γρ. καπνό μέσα (ντάξει, κάτι μιλιγκράμ λιγότερο λόγω του τσιγαρόχαρτου). Νομίζω ότι είναι σημαντικά περισσότερο απ' όσο βάζουν σήμερα.

Τα Εφτάρια τιμώνται δρχ. 1550. Πρέπει να είναι κατοχικά, τον καιρό των μεγάλων υποτιμήσεων. Αντίθετα ο Άσσος έχει την πιο νορμάλ τιμή των 3,25 δραχμών.

Άλλη πληροφορία είναι ότι ο Άσσος περιέχει καπνά Αγρινίου. Να λοιπόν ποιο είναι το περίφημο «χαρμάνι του παλιού Άσσου», που ασφαλώς σήμερα έχει αλλάξει.

Εννοείται ότι και τα τρία πακέτα είναι χωρίς προειδοποιήσεις. Εκείνο τον καιρό το τσιγάρο δεν έβλαπτε την υγεία, αντίθετα την ωφελούσε μέχρι σημείου να συνίσταται από τους γιατρούς!!

Οι Άσσοι International και Club 25 σε προσεχή ανάρτηση, μείνετε συντονισμένοι.